P29:[{"_33":45,"_35":36,"_37":46},"{\"type\":\"next\",\"value\":{\"data\":{\"author\":{\"displayName\":\"Jolan Bollen\",\"image\":\"https://res.cloudinary.com/papieren-helden/image/upload/v1599840131/dkem45t2pe8yqvqaoeeh.jpg\",\"imageAuthor\":\"Jolan Bollen\",\"id\":\"ac7bcb08-90f0-47c7-849f-72a262832a87\",\"slug\":\"jolan-bollen\",\"stories\":[{\"id\":\"308bd6ef-dc42-4a8b-a4f8-75ade2acc747\",\"slug\":\"jolan-bollen-de-stoel\",\"title\":\"De stoel\",\"type\":\"story\",\"intro\":\"Hij had gehoopt iets poëtisch te kunnen verzinnen, een levenswijsheid, een conclusie, zo maar even, uit het niets, maar de stad was geen plek voor poëzie, concludeerde hij.\",\"htmlContent\":\"

Op de zonnigste maandag van de maand mei ging de conciërge op het gepaste tijdstip, dat wil zeggen: een halfuur voor de aanvang van ‘het gulden kwartiertje’, zitten op de grote blauwe stoel aan de ingang van het woonblok waar hij toezicht hield. Het gulden kwartier viel gewoonlijk tussen acht en half negen in de ochtend en het was op dat moment dat de inwoners van het woonblok zich één voor een en heel soms per twee of per drie via de lift of langs de trappenhal naar de grote, stalen deur aan de inkom wendden. Daar, achter die grote, stalen deur, wachtte de dag. De inkomhal was als het ware een doorvoerruimte, een stille, met marmer beklede tunnel die de veilige warmte van de woonkamer verbond met het geroezemoes van de straat, met de voetstappen, de hakken, klik klak klik klak, de platte schoenen, de sandalen, het kraken van de kleine asfaltkiezels onder houten schoenzolen of onder fietsbanden, de geur van verse regenval, de elektrische wagens, de koffievlekken en olijfbroodjes, ja, de olijfbroodjes, korte strookjes brood waarin verse, sappige olijven waren verwerkt en die door een gulle bakker op de hoek van de straat werden verkocht.

Je zou haast kunnen zeggen dat de inkomhal een grenspost was waar de conciërge in een klein doorzichtig hokje gemaakt van plexiglas de inwoners opwachtte om hen dan toegang tot de buitenwereld te verlenen. Want hoewel hij hier en daar wel wat kluswerk deed, was hij meer een toezichter dan een klusser. Hij had een jaar geleden met een decoupeerzaag drie van zijn tien vingers afgesneden, een moment, zoals hij het zelf graag beschreef, “dat zó gebeurd was”, waardoor hij onmogelijk de taken kon uitvoeren waar een conciërge tien vingers voor nodig heeft. Zijn voornaamste taak bestond er dus in om in dat plexiglazen kooitje te blijven zitten en er voor te zorgen dat er zich op een dag niets ongebruikelijks, laat staan, ongewenst voordeed. Met andere woorden, hij was een zichtbare conciërge, een huisbewaarder en in zekere zin een waakhond, maar dan wel een die in plaats van te blaffen of te grommen elke ochtend, wanneer de meeste mensen naar het werk gingen, en elke avond, wanneer de meeste mensen terug thuiskwamen, van achter de dunne laag plexiglas de bewoners van het woonblok eerst een goede dag en wat later weer een goede avond toewenste.

Een schijnwerper die vroeger de toegang tot de trap bescheen, maar die hij op een zekere dag in de Paasvakantie voorzichtig in zijn richting had gedraaid, ondersteunde hem in deze taak en benadrukte zijn vriendelijke glimlach, zijn hangende oogleden en de blinkende trouwring rond zijn wijsvinger.

In dat kleine kooitje voerde hij zijn dienstplicht uit en leverde hij zijn bijdrage aan de maatschappij. Hij kon met zijn glimlach, zo dacht hij, zo hoopte hij, levens redden. Zelfs in de zomer, wanneer de hete buitenlucht en de warmte van de schijnwerper door het plexiglas bijna ondraaglijk werd, bleef hij op zijn stoel zitten, onberoerd, zonder airco en zonder het bijvullen van zijn emaillen kannetje water, geduldig, tot hij dan weer het volgende gezicht met een glimlach kon begroeten.

‘Goede dag, mijnheer,’ of ‘goede dag, mevrouw,’ zei hij dan met een krakend, maar helder stemmetje, als bronwater dat met glinstering zachtjes door een beekje stroomt. ‘Dag, dag!’ of ‘Voor u hetzelfde!’ of ‘Al het beste, mijnheer’, antwoordden de meeste bewoners. Anderen knikten dan weer vriendelijk of gaven vluchtig wat tanden bloot. Telkens kwam er een reactie en bij elke reactie werd het hart van de conciërge overvallen door een warme gloed, een gevoel dat hem aan een moment uit zijn kindertijd deed denken, toen hij Corsicaans uit verveling schelpjes verzamelde en die dan voor enkele francs verkocht aan zongerijpte hotelgasten die zijn kleine, lieve gezicht niet konden weerstaan, of bejaarden met flapperende varkenskotelettenhuiden, die als bezetenen de hele verzameling opkochten en hem dan ongevraagd, en vaker dan dat het nodig was, insmeerden met zonnecrème, zijn neus, zijn wangen en met een harde hand zijn bleke rug.

Ook die dag begon het gulden kwartiertje op het gepaste tijdstip.

‘Goedemorgen,’ zei de conciërge tegen de eerste voorbijganger van de dag. Het was een kapster van 25 met een glimmende zwartlederen broek waarin hij voor een kort moment zijn weerspiegeling zag. Het kapstertje zei niets en wandelde naar buiten.

‘Ze zal me wel niet gehoord hebben,’ fluisterde hij tegen zichzelf.

Niet veel later ging de lift opnieuw open. Een moeder deed haar best drie jonge kinderen de lift uit te jagen. De kinderen waren als muilezels beladen met enorme boekentassen, dikke jassen, handschoenen en mutsen. Ze hadden er een spel van gemaakt de grijpende vingers van de moeder te ontwijken. Er volgde een hels geschreeuw. ‘Nee! Nee! Nee!’ riep een witblond kindje.

De conciërge boog voorover om te zien wat er scheelde. Het was tenslotte zijn taak, zo dacht hij, zijn verantwoordelijkheid om de orde te vrijwaren. Er was sprake van een ruzie die leek te zijn ontstaan door een pot choco en die uit de hand dreigde te lopen omdat het jongste kind bleef ontkennen dat hij met de lepel rechtstreeks van de pot zou hebben gegeten. ‘Nee!’ riep het kind, die zo duidelijk zijn best deed een uitleg te verzinnen waarom hij, en uitdrukkelijk hij, niets met de zaak te maken had en, nadat hij even had nagedacht en geen gepaste uitleg kon verzinnen, dan maar opnieuw begon te huilen. Het huilen ging al snel weer over in een hels geschreeuw.

‘Wat scheelt er jongeman?’ probeerde de conciërge. Maar het kind huilde zo hevig dat hij door de troebele schaamte van zijn tranen van de wereld was afgesloten. Ook de moeder schonk de conciërge geen aandacht en greep met beide armen de drie kinderen vast, zo vlot en doeltreffend dat het leek alsof ze een derde, verborgen arm gebruikte, een geheime arm die ze enkel in de meest benarde situaties tevoorschijn haalde.

‘Prettige dag nog!’ glimlachte de conciërge nu de moeder met haar kinderen recht voorbij zijn kooitje wandelde. Maar opnieuw volgde er geen antwoord. Zelfs de kinderen, die de conciërge normaal erg mochten, keken niet op. Ze keken links, rechts, naar elkaar, naar hun moeder, naar de deur en de vloer, maar niet naar hem.

‘Ach,’ prevelde de conciërge, ‘kinderen,’ en hij kreeg plots een hevige jeuk aan zijn nek en rond zijn schouderbladen. ‘Kinderen hebben niets aan zo’n oude man als ik.’

Hij ontknoopte twee blauwe knoopjes van zijn hemd, sloop met zijn hand tot onder zijn onderhemd en begon voorzichtig te krabben. Met het puntje van zijn balpen reikte hij tot recht tussen zijn schouderbladen. Juist wanneer hij dat ene plekje had gevonden waar alle jeuk zijn oorsprong leek te vinden hoorde hij de korte, hoge ping! van de lift en gingen de deuren opnieuw open. Hij knoopte snel de twee blauwe knoopjes van zijn hemd terug dicht en ging, zoals dat van hem verwacht werd, met gerechte rug en verheven kin terug netjes op zijn stoel zitten.

‘Goeiendag, mijnheer,’ zei de conciërge nog voordat de liftdeuren goed en wel open waren, zijn stem nu wat hoger dan anders.

Een ontzettend zwaarlijvige man met donkergrijze haren, een oud maar deftig maatpak en een paar bruinlederen schoenen wandelde met kleine stapjes naar buiten.

De dikke man keek niet op. Hij leek zich met de grootste inspanning te concentreren op zijn stappen. Hier en daar werd hij wat wankel, greep dan de dichtstbijzijnde reling of stoel vast en kwam dan even tot adem. Soms leek het wel alsof er onder zijn opgezwollen wangen een glimlach verscholen zat, een kort optrekken van zijn mondhoeken dat telkens zichtbaar werd wanneer hij wat wankel werd en ook wanneer hij terug houvast had gevonden. Alsof er ergens onder dat logge lichaam een kalfje verscholen zat dat genoot van zijn onhandige, eerste stapjes.

‘Goeie-,’ probeerde de conciërge, maar werd plots bevangen door een tweede jeukaanval, deze keer aan zijn onderarmen. Hij probeerde het gevoel te negeren en liet zijn armen rusten op de steunen van de stoel. Maar hoe langer hij zijn armen op de stoel liet liggen, hoe meer het leek alsof de korte, maar scherpe haartjes van de blauwe stof van de stoel langzaam door zijn hemd kropen en hem in het bleke vel van zijn onderarmen begonnen te prikken.

De dikke man wankelde, zwenkte naar links uit en kwam tot stilstand aan de rand van het kooitje van de conciërge. Hij greep met één hand de houten balie vast en steunde met de andere hand tegen het plexiglas, dat kort even piepte.

‘Goedemorgen, mijnheer, prachtige dag, niet?’ vroeg de conciërge, die nu zó dicht bij de dikke man zat, werkelijk zó dicht dat enkel nog de dunne laag plexiglas de twee mannen van elkaar scheidde, dat er geen twijfel meer mogelijk was, en dat de dikke man hem nu wel móest zien.

Maar de dikke man reageerde niet. Hij kneep zijn ogen toe en liet nog een kort kuchje ontsnappen voordat hij zijn weg langzaam vervolgde en achter de grote, stalen deur verdween.

‘Nietwaar?’ mompelde de conciërge in zichzelf, ‘Nietwaar?’ Hij stroopte hardhandig zijn mouwen op om te kijken welke eigenaardige allergie hem zo nodig moest kwellen. Maar hij zag niets ongewoon. Geen huidirritatie, geen verkleuring. Zelfs geen lichtrode nagelafdrukken van het krabben.

‘W-wat k-kr,’ stotterde de conciërge.

Van de trap kwam een puber gesneld.

‘G-goeie, goeiemorgen!’ riep de conciërge, maar de jongen liep zo snel dat zijn stem hem niet kon volgen.

Dan nog iemand. Een andere puber. Goeiemorgen! Een vrouw met een bloedrode hoed kwam fier uit de lift gestapt. Goeiemorgen! Twee Afrikanen wreven elkaar glimlachend over de schouder en liepen met zware voetstappen door de inkomhal. Goeiemorgen! Een man met een lange paardenstaart… Goeiemorgen! Een vrouw… Goeiemorgen! Goeiemorgen! Goeiemorgen?

‘In hemelsnaam!’ riep de conciërge en hij wilde van zijn stoel springen, brullen en met zijn vuisten tegen het plexiglas slaan. ‘In hemelsnaam!’ Maar hij geraakte niet recht. Zijn armen leken wel tegen de leuning van de stoel geplakt. Noch zijn rug, zijn billen of zijn dijen kreeg hij in beweging. Zijn hele lichaam leek met het blauwe stof dat, nu hij wat aandachtiger keek, zachtjes leek te blinken, te zijn samengesmolten.

Het gulden kwartiertje liep op zijn einde en de liftdeuren gingen nog een laatste maal open, deze keer trager, zo leek het wel, althans voor de conciërge, trager, stiller, of misschien wel luider, ruisend of in elk geval onbehaaglijker.

Een oude, oude man met witgelig haar, een witgelige jas, een witgelige broek en witgelige schoenen strompelde naar buiten. De oude, oude man wandelde langzaam over de marmeren vloer, die ook witgelig was en langs de muur die afwisselend bekleed was met marmer van diezelfde witgelige soort en voorbij de hoge spiegels in glinsterende, beige kaders die je, zonder dat je daar al te veel verbeelding voor nodig had, evengoed witgelig kon noemen. Hij wandelde langzaam, erg langzaam, met zijn witgelige zolen over het witgelige tapijt en wanneer hij bij de eerste spiegel stopte en het elastische vel rond zijn ogen naar alle kanten trok, zijn huid aanspande en van onder zijn lippen zijn tanden ontblootte, was het duidelijk dat ook zijn glimlach op een gelijkaardige manier gelig wit of wittig geel oogde.

De oude, oude man wandelde verder, zo langzaam, zo geluidloos en zo witgeel, dat het leek alsof hij als een kameleon geleidelijk één met zijn omgeving werd. Het was niet direct duidelijk of de omgeving hem absorbeerde of dat hij de omgeving absorbeerde – oude, oude mensen zijn gekend beide goed te kunnen – hoe dan ook, de oude, oude man en de inkomhal waren met huid en haar, marmer en staal samengesmolten en verteerd door elkaars witgeligheid.

En op dat moment, wanneer de oude, oude man volledig was verdwenen of op zijn minst geheel onzichtbaar was geworden, zag de conciërge, die nu verdwaasd naar elke uithoek van de kamer keek, zijn weerspiegeling in één van de grote spiegels en merkte hij voor het eerst de blauwte van zijn hemd op, de blauwe knoopjes, zijn blauwe broek, de blauwe riem, de blauwe bril op zijn kale hoofd en tot slot de grote, comfortabele stoel waarin hij zat, gestoffeerd in exact hetzelfde blauw als de rest.

Hij zag zichzelf niet meer. Het leek inderdaad of zijn plexiglazen kooitje leeg was. Enkel zijn stoel was zichtbaar. Zijn comfortabele, blauwe stoel.

Langs de grote, stalen deur kwam een man binnen, een lange man met grote, donkere ogen en opgetrokken, bijna vastgeroeste schouders. Hij liep rechtstreeks naar het plexiglazen kooitje van de conciërge met de duidelijke verwachting hem daar ook aan te treffen, maar wanneer hij, eenmaal bij het kooitje, daar enkel een lege, blauwe stoel aantrof, bleef hij staan.

‘Goeiemorgen,’ probeerde de conciërge vriendelijk. De lange man reageerde niet, keek even in het rond, spitste zijn oren, keek op zijn horloge en vertrok bijna onmiddellijk, met een snelle pas, zuchtend alsof hij ergens te laat zou komen, of dat al was.

Niet veel later kwam de lange man terug binnen. Dit keer vergezeld door twee oudere, struise mannen met een weke, gezwollen en op sommige plaatsen erg gerimpelde huid. Het leken wel twee bodybuilders die veel te lang in het water hadden gelegen. Ze volgden de lange man op de voet en liepen als tweelingen in dezelfde pas. Met z’n drieën bleven ze voor het kooitje staan.

‘Kan ik u ergens mee helpen?’ vroeg de conciërge, die ongemakkelijk zijn rug wilde rechten, zijn kin fier en kordaat omhoog wilde tillen, maar die nu steeds dieper en dieper in het stof van de stoel leek te verdwijnen.

De lange man wees met één lange, knokkelige vinger naar de stoel en drukte daarbij zijn wijsvinger zachtjes tegen het plexiglas.

‘G-g-,’ stamelde de conciërge, ‘Gelieve de alcoholgel te gebruiken vooraleer u de glazen wand aanraakt.’

De twee zeester-achtige figuren die de lange man vergezelden wandelden slaafs tot achter het plexiglas en gingen, nog steeds in tandem, goed op elkaar afgestemd en haast synchroon, elk langs één zijde van de stoel staan, ademden diep in, diep uit, en tilden de stoel langs de armleuningen van de grond.

‘Excuseer?’ probeerde de conciërge, ‘Excuseer?’

Maar de twee mannen gaven geen reactie. Stap voor stap wandelden ze van achter het plexiglas terug tot bij de lange man die knikte en vervolgens, alsof hij niets anders kon, met dezelfde lange, knokkelige vinger naar de deur van de inkomhal wees.

‘Jawel, mijnheer,’ antwoordde een van de twee weekdieren.

‘Verrassend zwaar,’ zei de ander.

‘Beste heren,’ lachte de conciërge nerveus, ‘kan iemand me vertellen wat hier gaande is? Ik geloof dat we hier te maken hebben met een vergissing. Een ouderwets misverstand. Ik werk hier,’ ging hij verder met een verwrongen glimlach, ‘ik werk hier al een tijdje. Achtentwintig jaar. Ik was verantwoordelijk voor het toezicht. Ik bedoel: ik doe het toezicht. Ik ben verantwoordelijk voor het toezicht. Achtentwintig jaar! Beste heren, ik hoor daar, dààr, achter dat plexiglas, dààr hoor ik thuis. Beste heren, alsjeblieft, wees dan toch een beetje redelijk!’

De twee weekdieren gaven geen antwoord. Al waggelend begaven ze zich puffend en hijgend tot aan de grote, stalen deur. De deur ging open. De conciërge zag hoe een andere conciërge (conciërges herkennen elkaar gewoonlijk onmiddellijk), een nieuwe stoel door de deuropening de inkomhal binnenrolde. De nieuwe conciërge had een dikke, zwarte snor en was volledig in het rood gekleed. De nieuwe stoel was identiek dezelfde stoel als de stoel waar hij nu onherroepelijk mee verbonden was.

‘Goeiemorgen,’ zei de rode conciërge tegen de twee weekdieren, met een zware stem, fier, kordaat, en ‘Goeiemorgen,’ knikte hij daarna naar de lange man die vervolgens met zijn magere vinger naar het plexiglazen kooitje wees.

‘G-g-goeiemorgen,’ stotterde de conciërge, die door deze bruuske vergelijking nu plots de blauwe conciërge was geworden, of de oude conciërge. Zijn stem klonk aanvankelijk vriendelijk, beroepsmisvormd, maar veranderde en hij klonk al gauw terug angstig, ‘Excuseer?’ verbeterde hij zichzelf, dit keer hoger, benauwder, zoals ook het geloei van een koe verandert wanneer ze op de parking van het slachthuis uit de truck wordt geladen, ‘Excuseer?’

De weekdieren droegen hem tot op het voetpad. De lange man volgde op de voet. De oude, blauwe conciërge trilde hevig in zijn stoel.

Na enkele minuten stopte er een gemeentelijke containerwagen recht voor het gezelschap. Het klinkt bijna vanzelfsprekend dat de lange man ook nu niets zei en enkel met zijn magere vinger naar de laadklep van de vuilniskar wees. De weekdieren aarzelden niet en tilden de blauwe stoel in de laadruimte van de containerwagen.

Een geautomatiseerd proces van kleppen en kiepen en kantelen en schuiven ging van start en perste de stoel tot een stuk brok, een vermorzelde klomp van plastiek, conciërge en blauwe stof. De oude, blauwe conciërge dacht nog even aan wat laatste woorden. Dat leek hem gepast, gezien zijn situatie, zo stelde hij. Hij had gehoopt iets poëtisch te kunnen verzinnen, een levenswijsheid, een conclusie, zo maar even, uit het niets, maar de stad was geen plek voor poëzie, concludeerde hij.

Verder verzon hij niets meer, en terwijl hij langzaam achter de zware, stalen kleppen van de vuilniswagen verdween en in de donkere laadruimte terechtkwam, dacht hij terug aan Corsica en aan de dagen van dapperheid en aan de warme tederheid die hem enkel in zijn kindertijd was gegund. En voor even kreeg de hele bundel afval, waarvan hij nu deel uitmaakte, de zoete geur van eucalyptus.

\",\"editionId\":\"d65f23a0-c5bc-4b2a-b7cc-b857ece440d5\",\"__typename\":\"Story\"},{\"id\":\"5b1eb617-974c-41e1-93b5-2eae34d842ac\",\"slug\":\"jolan-bollen-de-vlucht\",\"title\":\"De vlucht\",\"type\":\"story\",\"intro\":\"De directeur legt zijn bril op tafel en wrijft met droge handen over het hoofd\",\"htmlContent\":\"

De directeur legt zijn bril op tafel en wrijft met droge handen over het hoofd dat hij diezelfde ochtend nog glad heeft geschoren om de oneffenheden van zijn schedel duidelijker zichtbaar te maken. Twee jaar geleden had hij na een driedaagse cursus zelfliefde eindelijk vrede genomen met de lichte misvorming van zijn achterhoofd. Het was een bijna spirituele verzoening die hij vanaf dat moment in de praktijk probeerde te brengen door elk haartje dat uit zijn hoofdhuid groeide tijdig af te scheren. Zo werd het voor iedereen duidelijk, zo dacht hij, dat er van schaamte geen sprake meer was.

‘Hoe bedoel je “hij is weggevlogen?”,’ vraagt de directeur terwijl langzaam zijn bril tot op het puntje van zijn neus glijdt, ‘weggevlogen, als in, weggevlogen?’

Het bebrilde mannetje, een jurist of iemand van de boekhoudkundige dienst – hij twijfelt – wiebelt stilletjes op zijn stoel.

‘Ja,’ antwoordt het mannetje, ‘weggevlogen, als in weggevlogen.’

‘Dus, als ik het goed begrijp kom jij me, zo maar even na mijn jaarlijkse vakantie, vertellen dat de heer,’ de directeur grabbelt vluchtig door het stapeltje papier dat op zijn bureau ligt en duwt met een zucht zijn duim op de naam die bovenop een loonfiche staat, ‘dat de heer “Jonckers” vorige week vrijdag is weggevlogen.’

‘Zo ziet het er naar uit,’ antwoordt het bebrilde mannetje, ‘hoogst eigenaardig.’

‘Hoogst eigenaardig,’ blaft de directeur, ‘hoogst eigenaardig noem je dat?’ De directeur heft zijn lijf tot ver voorbij zijn kant van de tafel. ‘Hoe bedoel je weggevlogen?’

Het bebrilde mannetje probeert voorzichtig met een hand de rem van zijn bureaustoel te ontklemmen om zo zijn stoel wat verder van de tafel weg te kunnen rollen. Maar dat lukt hem niet. Hij prutst aan zijn brilletje.

‘Wel, kijk, het begon vorige week maandag. Zoals elke ochtend kwam Pedro-’

‘Pedro?’

‘Mijnheer Jonckers,’ glimlacht het mannetje verlegen, ‘zoals elke ochtend kwam mijnheer Jonckers ook deze ochtend op tijd-’

‘Wat is op tijd?’

Het mannetje wriemelt zich met korte heupbewegingen wat hoger op zijn stoel en antwoordt: ‘Om acht uur, mijnheer. Zoals elke ochtend kwam mijnheer Jonckers rond een uur of acht aan. Ik bedoel, om acht uur. Meestal niet vroeger, maar zeker ook niet later. Elke ochtend, en dan bedoel ik: élke ochtend, volgde hij identiek dezelfde routine: hij ontdeed zich van zijn regenjas, klikte de riem van zijn fietshelm aan zijn kin los, rekte zijn rug en zette zich neer met een zucht. Of nee, deze keer zuchtte hij niet. Niemand merkte het op, maar deze keer ging hij zitten zónder zucht. Daar ben ik zeker van. Ik merkte het op. Het is nu pas dat het me zo opvalt dat hij die ochtend niet zuchtte, mijnheer, nu ik alles in het licht van de vlucht bekijk.’

‘De vlucht?’

‘Het wegvliegen, mijnheer.’

‘Juist, ja,’ antwoordt de directeur. ‘Juist, ja, ga maar verder.’

‘Het was pas rond tien uur, tijdens de eerste koffiepauze, dat we voor het eerst over zijn plan te horen kregen. Hij schommelde wat met een kop wienermelange-’

De directeur kucht.

‘Een wienermelange, mijnheer, dat is, geloof ik, al ben ik niet zeker, een combinatie van koffie, warme chocolademelk, en-’

‘Nee, nee! Ik weet wel wat een Wiener melange is. Wat bedoel je met “tijdens de eerste koffiepauze”?’

‘Ach ja,’ legt het mannetje uit, ‘wij nemen geregeld om tien uur-’

Het mannetje staakt zijn uitleg en vist met een lange vingernagel een stukje kippenworst dat nog aan zijn achterste kies bengelde uit zijn mond, kijkt ernaar en slikt het dan snel door.

‘Geregeld,’ excuseert hij zich, ‘het is te zeggen, we nemen soms eens, nu en dan, u moet begrij-’

‘Goed goed,’ wuift de directeur zijn uitleg weg, ‘we bespreken die zaak wel een andere keer. Vertel me nu wat meer over mijnheer…’

‘Jonckers.’

‘Ja, Jonckers, Jonckers de weggevlogene.’

Het mannetje grijpt met beide handen de rand van zijn stoel vast en schudt nog eens snel met zijn heupen. Hij heeft het verhaal nu al zeker tien keer verteld. En steeds met hetzelfde enthousiasme. Twee keer tegen zijn vrouw, die er twee keer niets van geloofde, één keer tegen elke collega die de dag in kwestie op dienstverplaatsing werkte of zich ziek had gemeld, die er evengoed, elk op hun eigen manier, niets van geloofden en zelfs eens tegen een zongebruinde vrouw die hij zomaar even op de trein ontmoette en die met plezier naar zijn verhaal luisterde, en die hem dan met kauwgom in de mond liet weten dat ze niet met zekerheid kon zeggen of hij het verhaal al dan niet had verzonnen, maar dat ze er zeker ook niet alles van geloofde. Zelfs na de zevende, achtste en negende keer dat het mannetje zijn verhaal deed, gebeurde dat met dezelfde opwinding, die telkens zijn uitwerking vond in het schudden van zijn heupen.

‘Vrijdag doe ik het raam open en vlieg ik weg,’ gaat het mannetje verder, ‘dat zei hij tussendoor. Tussendoor,’ het mannetje ademt even diep in en uit, ‘het is te zeggen, hij zei het op het korte moment van stilte die er heerst wanneer men overgaat van de ene gesprekstof op de andere. Niemand zei er iets van. U moet begrijpen, mijnheer, dat we het op maandag nog niet au sérieux, het is te zeggen, ernstig namen. Er werd wat gelachen, maar verder lieten we de uitspraak voor wat het was: een grap. We hebben allemaal wel eens zo’n dag, nietwaar? Een dag dat we het verlangen koesteren om weg te vliegen? Is alles niet begrijpelijk vanuit een bepaald standpunt?’

De directeur wrijft over de kostuumbroek die door het zweet (het is behoorlijk warm in zijn kantoor) tegen zijn dijen plakt en staat recht. Hij wandelt langzaam naar een oud koffieapparaatje dat in de hoek van zijn kantoor staat. Het apparaat serveert enkel espresso. Hij schuift voorzichtig een capsule in de daartoe voorziene holte, maar merkt dat het bakje waarin de capsules terechtkomen alweer vol is. Na even trekken krijgt hij het bakje van het oude apparaat eindelijk los en vist hij er twee gebruikte capsules uit, zodat er weer plaats is voor een nieuwe. Hij heeft nog steeds geen vuilnisbak in zijn kantoor. Een maand geleden had hij een aanvraag ingediend voor een modern, grijs prullenmandje, maar die aanvraag is bij de dienst faciliteiten nog steeds in behandeling. Hij stopt de twee gebruikte capsules in zijn broekzak en terwijl het oude apparaat moeizaam trilt en stoomt, beeldt hij zich in hoe hij zou wegvliegen. Niet zozeer naar waar, want een bestemming kan hij niet direct bedenken, maar hij denkt wel na over hoe en dan toch al zeker in welke richting. Hoog, denkt hij, hoog en over het water. Over de zee. Weg van de beslissing om de pensioensleeftijd op te trekken. Weg van de dieselprijs en weg van zijn moeder. Weg van haar moeder. Ja, zeker en vast weg van haar moeder. Weg van een dochter die al twaalf jaar communicatiewetenschappen studeert. Weg van een huwelijk zo wreed als een kust met enkel kiezelstranden. Weg van zijn zoontje die, om het geluk van zijn moeder niet te verpesten, zo zijn best doet niet te groeien. Zijn rugje zo mager, en, ach, telkens wanneer hij wandelt schiet zijn lichaam naar links uit en lijkt hij wel een heel oud kindje. Weg van dit muffe kantoor en weg van de herinnering aan die gruwelijke vakantie in Tenerife waar de hitte ondraaglijk was – terwijl hij een (duurdere) kamer mét airco had geboekt – en weg van het feit dat zijn vrouw hem dat, op één of andere manier blijft kwalijk nemen.

Het mannetje kijkt hem aandachtig aan. Hij inspecteert het lichaam van de directeur, zijn gladde huid, zijn fijne haarsnit, maar vooral de bril die hij draagt. Hij inspecteert het montuur, een oud Kissinger-achtig model, een goedkoop model, dat ziet het mannetje zo, in één oogopslag, hij kent alle monturen, hij kent alle prijzen. Hij weet dat dit geen montuur is dat bij de grandeur, het is te zeggen, status van een directeur past. Hij ziet verder de vettige vingerafdrukken op de glazen, de opgedroogde druppels en, als hij goed kijkt, écht kijkt, zelfs de krassen op het glas, die haast onzichtbaar zijn. Maar een goed getraind oog ontgaat niets. Het zou best wel eens kunnen, denkt het mannetje, dat het scharniertje dat het rechterbeentje met het glas verbindt al wat roest vertoont. Maar daarvoor zou hij de bril van dichterbij moeten kunnen bekijken.

‘Nietwaar, mijnheer?’ vraagt het mannetje.

‘Nietwaar, wat?’

‘Dat we allemaal soms wel eens het verlangen…’ antwoordt het mannetje.

‘Ach, ja, juist, ja,’ slurpt de directeur van zijn espresso, ‘ach, ach. Vertel maar even verder.’

‘Natuurlijk, mijnheer, natuurlijk, ‘excuseert het mannetje zich, ‘U heeft niet heel de dag. Waar was ik?’

Het mannetje krult zijn wijsvinger over zijn lippen en knikt zachtjes met zijn hoofd.

‘Juist, ja! Woensdag. Woensdag begon het pas tot ons door te dringen dat hij, mijnheer Jonckers, het helemaal niet als grap bedoelde. “Het was de blik in zijn ogen,” zei de een, “de nuchtere toon waarop hij het zei,” de ander, “hoe hij met een kordate stem twee woorden benadrukte: ik en wegvliegen.” En dat was ook zo. Meer nog, zelfs in de uitspraak van het woord ‘wegvliegen’ was er een verschil in, laten we zeggen, strengheid op te merken, en lag de klemtoon niet op het ‘vliegen’, maar op ‘weg’. Hij zei het op zo’n manier dat het wel leek alsof hij een hond bevelen gaf, of een kind berispte dat te vroeg de straat overstak. Als een oermens. Ik. Weg. Maar ik, mijnheer de directeur, ik moet toegeven dat ik het al vroeger door had. Dinsdag begon het me op te vallen. Juist, ja, dinsdag,…”

Het mannetje ademt rustig uit, neemt zijn bril met beide handen vast en legt die nauwkeurig op de tafel, de beentjes van de bril lijnrecht met de nerven van het hout. Uit een deftig plastieken brillendoosje haalt hij een vierkant rozig brillendoekje.

‘Mijnheer,’ gaat hij verder terwijl hij langzaam zijn bril schoonveegt, ‘het was zijn bril, ik zeg het je, het was zijn bril die zo duidelijk de ernst van de zaak vertoonde. Niet zijn ogen, niet zijn blik. Zijn bril. Het zou je verbazen, mijnheer, hoeveel je, als je aandachtig kijkt, en daarmee bedoel ik, als je de tijd neemt om écht te kijken, over een man te weten kan komen door enkel en alleen zijn bril te observeren. Je kon duidelijk zien dat Pedro, ik bedoel, mijnheer Jonckers, al dagen zijn bril niet meer had schoongeveegd. Je had het zelf moeten zien. De vettige vingerafdrukken, de vastgekoekte schilfers hoofdhuid achter zijn oren en ik geloof zelfs op het linkerglas spatjes gezien te hebben. Was het bakboter? Olijfolie? Of gewoon wat modder? Dat weet ik niet. Hoe dan ook, het waren spatjes. Vuiligheid. Opgedroogde smurrie. En daarbij, hij droeg al dagen dezelfde sokken! Ik heb het gezien. En vettig haar dat hij had!’ het mannetje legt zijn beide handen op een stapeltje papieren en kruipt dichter, zeker tot over de helft van zijn kant van de tafel, tot bij de directeur, en ziet nu duidelijk de roestvorming aan het rechterbeentje van zijn bril, ‘met andere woorden, mijnheer, hij zag er haveloos uit. Slordig, slonzig, sjofel, beroerd, verloederd!’

Even is het stil. Beide heren kijken elkaar aan. Niet in elkaars ogen, nee, de een kijkt naar de bril van de ander, naar het glas, en niet verder. Als was het slechts een toevalligheid dat er ook ogen achter brillenglazen schuilgaan.

‘Maar begrijp me niet verkeerd,’ gaat het mannetje verder terwijl hij langzaam terug achterover leunt, ‘niet “verloederd” zoals de arme sukkelaar die hier elke dinsdag met vriendelijke maar versleten ogen om een kop soep komt vragen, nee, sjofel en beroerd als een landloper, een vagebond, een troubadour! Een man wiens vrijheid de bovenhand had genomen en die helemaal geen bril meer nodig had om de waarheid in al haar helderheid te kunnen zien. Waarom zou hij nog zijn brillenglazen reinigen, zijn haar kammen of de plooien uit zijn hemd strijken, als hij op het einde van de week toch zomaar zou wegvliegen. Wat hebben zo’n alledaagse dingen nog voor betekenis als je straks de glorie van de hemel ziet? Wat kan jou dan nog raken?

En zo geschiedde het. Op vrijdagochtend kwam Pedro Jonckers, zoals altijd, rond een uur of acht aan, ontdeed zich van zijn regenjas, ontknoopte zijn fietshelm en ging zitten. Hij werkte die dag nog zeven uur en zesendertig minuten. De uren die zijn arbeidscontract hem voorschreef. Hij klasseerde nog zorgvuldig elk dossier waarvoor hij verantwoordelijk was en liet in het midden van zijn bureau een velletje papier achter met daarop een lange en met een fijn handschrift geschreven lijst van instructies die zijn opvolger, of toch, diegene die zijn taken na de vlucht diende over te nemen, stap voor stap zou moeten volgen om een rimpelloze overgang van zijn ambtstaken te vrijwaren. Rond een uur of vier in de namiddag schakelde hij voor de laatste keer zijn computer uit. Hij stond op, keek ons allen in de ogen zonder écht te kijken, in één keer, tegelijkertijd, zoals ook priesters en politici dat kunnen en zei: “Goed, dan ga ik maar eens.”

Zonder aarzeling opende hij het raam en vloog hij weg. Na enkele seconden was hij al uit ons zicht. Ergens in de wolken. Ik kan het niet anders beschrijven, mijnheer, ik kan je enkel zeggen dat het prachtig was. Hij strekte zijn armen en zweefde gewichtloos door de koele herfstlucht, ver boven het kantoorgebouw, ver boven de eenzame woonblokken, ver boven de hele stad en al haar verhalen, als een vlinder naar de warmte, gedragen door de wind en op weg naar alles wat hij van het leven verlangde.’

Het begin van de week verliep verder zonder al te veel oneffenheden. Er werd een rapport opgesteld waarin enkele verklaringen werden genoteerd en de personeelsdienst stelde een addendum op bij het arbeidscontract, wat het mogelijk maakte om de vastbenoemdheid van mijnheer Jonckers te ontbinden. Iedereen hervatte zijn werk zoals hij of zij dat gewend was.

Het was pas op woensdag dat er zich bij de dienst een zekere onrust vertoonde. Er werd gefluisterd in de gangen. Enkele collega’s stelden zich vragen. Sommigen zwegen volledig.

De directeur, een man die normaal graag eens, zoals een generaal de drang heeft zijn troepen te inspecteren, voorbij de verschillende bureau-eilanden wandelt, was nu al sinds dinsdagmiddag vermist. Ook woensdag vertoonde hij zich niet. Donderdag werd er door sommigen gevreesd. En het was pas vrijdag dat de ontdekking werd gedaan. Een poetsvrouw, een jonge vrouw van een jaar of dertig die pas in dienst was getreden en een modern, grijs prullenmandje naar de bureau van de directeur diende te brengen, schrok zich bijna een ongeluk toen er achter haar plots een klein, bebrild mannetje stond. Hij wees met een vinger naar het raam dat wagenwijd openstond en wiebelde hevig met zijn heupen.

‘Weggevlogen?’ kon je de poetsvrouw even later horen vragen, ‘weggevlogen, als in, weggevlogen?’

\",\"editionId\":\"b7b726be-8715-4948-8adc-99791d9f90a3\",\"__typename\":\"Story\"},{\"id\":\"1d845c47-7ba0-4faf-a0ef-f2f9fb745713\",\"slug\":\"jolan-bollen-onder-de-spaanse-zon\",\"title\":\"Onder de Spaanse zon\",\"type\":\"story\",\"intro\":\"De verlamde vrouw ziet hem fluitend door de keuken wandelen.\",\"htmlContent\":\"

De verlamde vrouw ziet hem fluitend door de keuken wandelen. Hij giet het afkooksel van de ene pot in de andere. Met zijn lange haren hangt hij snuivend boven de pan waarin het witloof gaart. Het zou wel eens goed kunnen dat zijn haren nu in de boter hangen. Alleen kan zij dat niet zien.

Ze probeert hem streng aan te kijken. Dat lukt niet, maar toch kijkt hij op, lacht, en krult gehaast de lange lokken haar die stijf langs weerszijden van zijn gezicht hangen achter zijn oren.

‘Ok Google: zet vuur vier uit,’ zegt de niet-verlamde man.

Een computerstem volgt: ‘Lieveke, vuur vier is nu uit.’

‘Lieveke’. Zo heeft hij zijn eigen naam in het systeem ingesteld waardoor de Google assistent elke zin begint met ‘Lieveke’. Lieveke dit, lieveke dat.

‘Ok Google: braadtijd braadworst.’

‘Lieveke, op de website lekkerkoken.be vond ik de volgende bereidingswijze terug: laat de worsten eerst op kamertemperatuur komen, leg een blokje boter in de pan en braadt op een hoog vuur totdat de worsten aan elke zijde mooi bruin zijn, temper vervolgens het vuur en gaar de worsten nog zo’n 10 minuten verder.’

Ze kan hem niet meer zien. Ik bedoel, ze kan hem nu letterlijk niet meer zien. Het aanrecht wordt overschaduwd door een wit muurtje waar ze vanuit haar rolstoel niet over kan kijken. Ze hoort hem, dat wel. Ze hoort hoe hij fluit, hoe de lepels tegen de pannen klinken en hoe hij met zijn pantoffels in een snel tempo schuifelt, trippelend als een jong dier. Het kan goed zijn dat hij zachtjes danst. Alleen kan zij dat niet zien.

De verlamde vrouw kijkt naar een houten boekenrekje, een design dat op een boom moet lijken, maar eerder het beeld van een geraamte opwekt. Ze kijkt naar het houten tafeltje links van haar rolstoel, naar de uit eikenhout gesneden paddenstoelfiguren, naar een uit hetzelfde hout gesneden beeld van twee springende dolfijnen, de kerstversiering, de kleine kerstboom, een meter hoog, met lichtgroene plastieken naalden, de half opgebrande kaarsen. Wat een warboel. De foto’s, in houten kaders. De houten kast, met daarin beeldjes, nog meer beeldjes. Olifanten op een rij, slakken met verschillende soorten huisjes, een miniatuurkerstboom met flikkerende rode en groene lichtjes. Ze kijkt naar al dat hout. Al dat hout en al die lichtjes.

‘Ok Google: zet alle vuren uit,’ hoort ze hem op de achtergrond, opgewekt. De niet-verlamde man verschijnt van achter het muurtje en wuift even. Van zijn gezicht rolt een dikke druppel zweet. Of stoom dat water werd.

Hij leest de krant. Zij kijkt toe hoe hij de krant leest. Op de achtergrond hoort ze het zachte, zoemende geluid van de oude led-lichtjes die de kerstboom omhelzen.

Telkens wanneer hij een pagina omslaat kreunt hij. Heel even maar. Bijna geluidloos. Een kortstondig, maar krachtig samentrekken van het middenrif. Meer is het niet. En als je hem niet zou kennen, of hem nog maar net kent en hem voor de eerste keer de krant ziet lezen, dan zou het kreunen je vast en zeker niet opvallen. Maar na al die jaren hoort de verlamde vrouw niets anders of heeft ze het zó vaak gehoord dat het juist iets heel anders is geworden. Voor haar lijkt het geluid niet meer op dat van een kreunende man, maar het lijkt eerder op dat van een man – haar man – die telkens op het punt staat te braken, maar uiteindelijk zijn maag, altijd opnieuw en juist op tijd, onder controle weet te houden.

‘Het is bijna klaar, schat! Nog vijf of zes minuten.’

Ze probeer te knikken.

Ze kijkt nog maar eens. Boekenrek, paddenstoelen, dolfijnen, kerstversiering, kerstboom. Dan nog een tweede keer naar de kerstboom en de beige kerstster bovenaan de boom. Die staat krom en buigt naar links. Het ding ziet er bijna zompig uit, als oud hondenspeelgoed, gebogen, vol deuken en met bruinzwarte verkleuringen. Eén lange, roze slinger krult half slap en half stijf door de takken van de plastieken naaldboom.

‘Ok Google: hoeveel inwoners kent Zaragoza?’

‘Lieveke, Zaragoza kent 661.108 inwoners.’

Hij wiebelt met zijn voet op zo’n manier dat zijn pantoffel gevaarlijk op het randje van zijn dikke teen bengelt en wanneer Google niet veel later antwoordt dat het in Madrid vriest, lacht hij, hardop, met te veel tanden en met een lach die hem zo eigen is, misschien wel een Spaanse lach, zwengelend van hoog naar laag en dan terug van laag naar hoog en hij pulkt aan de sproet op zijn nek, zo vreselijk hard dat hij de sproet elk moment van zijn huid kan trekken.

Ze hoort hem zijn eigen bord dresseren. Hij legt de braadworst links, het witloof rechts. Dat doet hij altijd. Ze hoort hoe hij met zijn lepel het braadvet in fijne cirkels over het bord verspreidt, hoe hij daarna – deze keer met een ander soort gefluit, kort en levendig – drie bolletjes puree in een rijtje tussen de braadworst en het witloof legt. Per bolletje puree één korte fluittoon. Dat doet hij altijd. Fluit, fluit, fluit. Dan pas hoort ze de mixer.

Voor het ongeval leek het hen een goed idee om het appartement op de bovenste verdieping van de woonblok te kopen. Ze zouden samen de vogels bestuderen die na lange vluchten op hun raamdorpel zouden rusten.

‘Dit is nu dit,’ zou hij dan met een hoopvolle glimlach hebben gezegd, ‘maar beeld je nu eens in wat voor vogels we dáár zouden zien, in Spanje, beeld je eens in dat heel deze stad de zee was, en die zon daar, de Spaanse zon, beeld je dat eens in lieve schat.’

Het was altijd zijn droom geweest om naar Spanje te verhuizen. Een klein huisje, een klein tuintje, airconditioning. Hij wilde leren duiken en als dat duiken dan meeviel, zou hij een abonnement nemen en elk weekend les volgen. Zij wilde leren zwemmen.

Ze waren van plan om niet langer dan tien jaar in dit appartement te wonen, een kindje te krijgen, nu en dan wat geld opzij te leggen en dan te verhuizen naar de Spaanse kust. Het kind zou Manuel of Manuela heten, donkerbruine ogen hebben en een glimlach gevuld met een levensvreugde die je volgens de niet-verlamde man enkel in Spanje kan vinden.

Maar de vogels kwamen niet, en evenmin de Spaanse kust. En nu ze niet meer op de vensterbank kan zitten, maar enkel nog op de hoogte die de rolstoel toelaat door het raam kan kijken, ziet ze niets anders dan lucht, helderblauwe lucht met een klein streepje horizon. Als haar man haar tot bij het raam rolt, hoopt ze op wolken, een regenbui, of, als het kan, een donderstorm. Want niets is zo verschrikkelijk als een helderblauwe hemel wanneer die helderheid met niets in contrast staat en ze het gevoel krijgt een schipbreukeling te zijn die in de eindeloze blauwte van de lucht onvermoeid zoekt naar nog een drenkeling.

‘Hier ben ik!’

In zijn linkerhand houdt hij zijn bord met braadworst, witloof en puree vast. In de andere hand een kom bruinige pap met daarin een lange, dunne lepel. Hij legt ze beiden naast elkaar op de tafel.

‘Kom schat,’ fluistert hij in haar oor, ‘kom, laten we wat lekkers eten.’

Hij rolt zijn vrouw tot aan de tafel en gaat naast haar zitten.

‘Glaasje rood?’ lacht hij.

Ze probeert te knikken, maar hij staat al recht. Hij weet wel dat ze rode wijn wil.

Hij huppelt naar de keuken.

‘Dankje,’ probeert ze nog te fluisteren.

‘Ok Google, wat weet je over de Cabernet Sauvignon Chateau Plissard 2013.’

‘Lieveke, ik vond de volgende informatie terug: De Cabernet Sauvignon is een heerlijke Franse rode wijn van het domein Chateau Plissard. Het domein is gelegen in Zuid-Frankrijk, in de wijnstreek Pays Dóc. De wijn is diep paars van kleur met een granaatrode gloed en bevat fruitige aroma's van zwarte bessen, rode bessen en specerijen. In de mond vol en rijk van smaak. De Chateau Plissard Cabernet Sauvignon is aan te bevelen tijdens de BBQ of heerlijk bij verschillende kazen of bij wild vlees.’

‘Hola, wild vlees,’ knipoogt de niet-verlamde man in de richting van zijn vrouw, ‘dan zitten we aan het juiste adres!’

Het is een knipoog van korte duur. Een knipoog waar hij halverwege het knipperen alweer spijt van heeft. Ach, een knipoog is ook zo snel gebeurd. Wie kan er wat aan doen?

Hij gaat voorzichtig zitten en schenkt twee glazen wijn in.

‘Sorry,’ mompelt hij.

Ze kan het hem niet zeggen, maar ze vindt het niet erg. Integendeel, ze krijgt het warm. Of dat lijkt toch zo. Ze kan misschien dan niet meer zweten, maar ze beeldt zich in dat ze zweet. Dat het blote vel op haar armen en benen vettig begint te glanzen en dat er zich, gekneld tussen haar voorarm en de lederen leuning van haar rolstoel, dikke druppels opstapelen, die, als ze opstaat, daar zouden blijven liggen, blinkend, zoals op de plastieken tafels van de Burger King en op wachtkamerstoelen. Ze beeldt zich in dat er grote kringen onder haar oksels verschijnen en dat ze, mocht ze haar armen kunnen opheffen, een zware zweetlucht verspreidt, die rond haar lichaam cirkelt en vervolgens ook rond dat van haar man, waardoor hij, bekend en opgeleid in het ontcijferen van de geur, onrustig op en neer begint te wiebelen, wordt opgegeild en misschien wel van zijn stoel gelokt, gerukt, al springend, stijf. Dat hij met zijn donkere ogen naar haar kijkt, zoals hij dat ook deed toen ze elkaar voor het eerst ontmoetten in die karaokebar op de A12. Donkere ogen zo absorberend dat haar aanwezigheid op enkele minuten rauw wordt verslonden en verteerd, zo gruwelijk dat ze dankbaar is dat er nog iets van haar overblijft. Hoe ze haar niet-verlamde man zou vastpakken, uitkleden en hoe hun lichamen, klef en meurend als koortszweet, in en uit elkaar zouden glijden.

‘Ok Google: wat is de hoofdstad van Papoea-Nieuw-Guinea?’

‘Lieveke, de hoofdstad van Papoea-Nieuw-Guinea is Port Moresby.’

‘En is witloof gezond?’

Er volgt geen antwoord. De niet-verlamde man neemt een slok rode wijn.

‘Sorry. O-K G-O-O-G-L-E: is witloof gezond?’

‘Lieveke, dit heb ik gevonden: Witloof is erg gezond. Het bevat veel vitaminen, waaronder A, B en C. Daarnaast is witloof rijk aan foliumzuur dat een gunstig effect heeft op de darmflora en een gezonde zwangerschap bevordert.’

Er volgt een tweede stilte, ditmaal omdat hij zwijgt. Ongemakkelijk stapelt hij wat witloof op zijn vork en slikt het door. Met lichtjes trillende handen neemt de niet-verlamde man het wijnglas van zijn vrouw vast, propt een plastieken rietje tussen haar lippen en wacht, kijkt hoe zij met glazige ogen moeizaam de wijn naar binnen werkt.

‘Ok Google: hoe groot is de maan?’

‘Lieveke, de maan heeft een diameter van 3476 kilometer.’

‘Knap groot,’ mompelt de niet-verlamde man in zichzelf. Fier. Alsof hij de berekening zelf maakte.

‘Ok Google: wat is het verschil tussen een spar en een den.’

‘Alsjeblieft,’ bidt de verlamde vrouw in gedachten, ‘laat het stoppen. Hij lijkt wel een kind, een kind dat bij elke stap een nieuwe wereld ontmoet.’

Ze ademt hevig, zo hevig als ze kan. Ze knijpt haar gedachten samen: Wordt het vervloekte ding hem na een tijd dan toch niet moe? Ziet het dan niet hoe hij telkens door het huis huppelt, met een vervelend vrolijke tred, en de ene vraag na de andere stelt. Hoe zijn stem zwengelt en lacht, hoe hij lacht, alsjeblieft, als een doodbloedend varken en hoe hij fluit. Fluit, fluit, fluit. Mijn god, klemt ze de kiezen, wordt zij hem dan toch niet moe? Hoe heeft het ding toch zo’n geduld? Zo’n eindeloos geduld? Heeft het dan toch geen medelijden met mij!

‘We hebben nog kerstkaartjes gekregen, schat,’ mompelt hij, ‘ik weet niet of je ze hebt zien liggen? Daar, op het kastje. Er zit er eentje tussen van mijn vader en raad eens van wie nog?’

De verlamde vrouw slurpt verder aan het rietje. Er druipt wat wijn vermengd met kwijl – de wijn is iets minder rood en duidelijk dikker van substantie – langs haar kin naar beneden. De niet-verlamde man stopt de druppel ergens halfweg de nek en dept met zijn servet zachtjes van onder naar boven haar kin droog, met een blik als die van een verpleger die bijna met pensioen mag, onpartijdig, onbewogen, maar toch, op een heel eigen manier, gevuld met een ontegensprekelijke tederheid.

‘Ja hoor, van Nancy!’ gaat de niet-verlamde man verder, ‘Ze heeft blijkbaar een nieuwe vriend. Ze zijn verhuisd, zegt ze. Ik bedoel, zij is bij hem gaan wonen. Ergens op het platteland, ik weet niet juist meer waar, maar ze lijkt het wel naar haar zin te hebben. Veel ruimte, zegt ze. En elke dag die gezonde buitenlucht! We zouden eens langs kunnen gaan? Wat denk je?’

De verlamde vrouw zwijgt en duwt met haar tong het rietje tergend langzaam uit haar mond. De niet-verlamde man zet het glas terug op tafel.

‘Wolf. Zo heet hij, haar nieuwe vriend. Wolf. “Wo-olf’”. Stel je dat eens voor, zeg. Wat een naam. Wolf.’

Hij plooit de krant voorzichtig toe en legt die op het tafeltje links van hem.

‘Ok Google: speel Saragossa van Jimmy Frey.’

‘Lieveke, ik heb je niet verstaan. Kan je dat nog eens herhalen?’

’Speel S-A-R-A-G-O-S-S-A van J-I-M-M-Y F-R-E-Y.’

Hij hijst zich recht en spreidt zijn armen. ‘Kom, schat,’ glimlacht hij. Hij huppelt tot achter haar rolstoel, klikt met zijn voet de rem los en rijdt haar tot in het midden van de living. Daar dansen ze. Danst hij. Hij draait haar met de grootste zorg in kleine cirkels rond.

‘Saragossa,’ zingt hij, ‘Saragossa,’ roept hij luid. ‘Dat is de stad van mijn dro-omen!’

Daar draaien ze, zachtjes met de tijd.

\",\"editionId\":\"ef719ab5-8461-475a-9d67-37fb01f6d0c0\",\"__typename\":\"Story\"},{\"id\":\"4950de3e-6229-4a2a-b2ec-78417e6ae0ad\",\"slug\":\"jolan-bollen-de-tuinman-met-zonder-hoofd\",\"title\":\"De tuinman met zonder hoofd\",\"type\":\"story\",\"intro\":\"Bart knipt met de SmartFit telescopische heggenschaar in één keer het hoofd van zijn lichaam.\",\"htmlContent\":\"

Bart knipt met de SmartFit telescopische heggenschaar in één keer het hoofd van zijn lichaam. Eén zuivere snede. Dat zal de wetsdokter later bepalen.

Hij verzorgt al tien jaar de levenloze voortuinen van de grote woonblokken aan de rand van de stad omdat hij ooit eens, als tiener, een zestal knolselders had gezaaid en zijn moeder hem vanaf dat moment beschreef als ‘Bart met de groene vingers.’ ‘Groene vingers, onze Bart,’ zei ze dan, en met een door herhaling uitgedroogde lach verwarmde ze met beide handen zijn vingers en pulkte ze in het licht van het keukenraam de aarde van onder zijn nagels. Hij bracht haar tulpen uit de voortuin, kuste haar dan op het voorhoofd en zei ‘Ja, mama, die heb ik.’

Zijn hoofd rolt langs zijn rug tot op het gras. Met suffe molsogen kijkt Bart naar het onthoofde lichaam in beroering, bevend als een wilgenblad. Hij voelt het gewicht dat op zijn voeten drukt, de ongewone spiertoestanden van zijn nek. Hij bepotelt zijn huid en voelt hoe het zijn lichaam als kleding bedekt. Hij zwaait met zijn linkerarm. De spieren draaien inwendig, de pezen rekken zich uit.

Eindelijk voelt hij hoe alle organen actief zijn, hoe zijn darmen krommen en het bloed zijn woeste kringloop volgt. Hoe het denken stopt en hij voor het eerst, al is het maar voor even, meer lichaam dan geest is. Want in wezen is Bart geen tuinman. Hij heeft korte, bleke vingers die enkel in de winter, wanneer ze rood en opgezwollen zijn, iets weg hebben van de handen van een tuinman. Bart is een denker. Hij is een denker met een walging voor het denken, een walging waaraan hij geketend is, zoals kinderen die te vroeg volwassen worden en met tegenzin spelen of gehuwden die met weerzin het bed delen.

Hij zet kleine stappen, scharrelt door het gras, bevingert de natte aarde die daaronder verstopt zit en vindt uiteindelijk zijn hoofd. ‘Ik ben de tuinman met zonder hoofd,’ roept hij, maar beweegt enkel zijn lippen, ‘ik ben de tuinman met zonder hoofd die nergens is en nergens moet zijn. Mijn klanten zullen, gezien de aard van het werkongeval, wel begrijpen dat ik nu even niet kan komen opdagen.’ De wind waait als adem boven een lege wijnfles over zijn luchtpijp, waardoor er een zachte, fluitende toon ontstaat. Hij lacht.

Te midden van de tulpen legt hij zich neer. Met zijn hoofd op zijn buik kijkt hij naar het keukenraam waar nu de dikke zoon van een notaris woont, of een slavenhandelaar of een gepensioneerde beeldhouwer. De zon bakt zijn slaperige huid langzaam tot leer en met de welbekende pijn van zijn geestelijke weeën wacht hij geduldig op de geboorte van een nieuwe gedachte. Een gedachte die duidelijkheid zal scheppen, die als de komst van de lente zal aanvoelen en zonder twijfel de ondergesneeuwde gewoontes waarin hij gesukkeld is zal doen ontdooien.

\",\"editionId\":\"b655669b-78d6-41be-9821-0a2ddd5e3c1a\",\"__typename\":\"Story\"},{\"id\":\"88e618b9-d5d5-4bcd-905a-afc41d103402\",\"slug\":\"jolan-bollen-eendagsheld\",\"title\":\"Eéndagsheld\",\"type\":\"story\",\"intro\":\"Toen de eerste vuist neerdaalde dacht Patrick terug aan een zorgeloze tijd van oververhitte Citroëns en Franse naaktstranden\",\"htmlContent\":\"

Toen de eerste vuist neerdaalde dacht Patrick terug aan een zorgeloze tijd van oververhitte Citroëns en Franse naaktstranden, toen de dagen nog niet door angst werden verstijfd en harige plassers slap tussen de benen hingen, terwijl koude druppels gesmolten ijs heel gewoontjes van het hoorntje tot op de dijen gleden.

Toen de tweede vuist viel dacht Patrick aan fysieke pijn, maar niet die van het slachtoffer, nee, hij beeldde zich in hoe het zou moeten voelen als hij het doelwit was dat door de vuist werd uitgekozen. En voor even leek hij daarin te slagen. Zijn gezicht trok samen en met een eigenaardige grimas stelde hij zichzelf de vraag hoe het toch mogelijk was dat ingebeelde pijn soms zo levensecht kon zijn.

Pas wanneer de derde vuistslag viel, en de knieën van het slachtoffer met een doffe klap de stenen tegels raakten, dacht Patrick aan medelijden. Maar dat medelijden, daar kon hij niets mee, want hij was al vijf stappen te ver gewandeld en tot drie keer toe had hij in zijn agenda gekeken. Hij had niet durven ingrijpen. Op dat moment was zijn gevoel dat het niets doen een grens had overschreden. Een grens die de onverschilligheid onomkeerbaar maakte. Hij zou later die dag nog twee zwembroeken kopen en zichzelf wijsmaken dat zijn angst heel normaal was. Hij had nu eenmaal nog nooit eerder zo concreet, en van zo dichtbij, een man zijn vrouw zien afranselen en hij vond het dus zeker niet abnormaal dat hij geen idee had hoe hij op deze situatie had moeten reageren.

Het was pas enkele dagen later dat Patrick op de hoogte werd gesteld van het feit dat dit gevoel van medelijden op de achtergrond stilletjes tot een zekere verwijtbaarheid was gemuteerd. Het was toen hij het hele voorval aan zijn collega Davy vertelde - en deze hem er dapper van verzekerde dat hij wel zou hebben ingegrepen - dat hij zich er inderdaad van bewust werd dat er een geruisloos schuldgevoel in hem sluimerde. Hij was er dus ook vanaf dat moment zeker van dat hij de wijzer van de schuldklok zou moeten terugdraaien. Er moest zo snel mogelijk een goede daad worden verricht, er moest heldhaftig worden ingegepen, daar waar het nodig was.

Vanwege zijn flexibele werkschema kon Patrick zonder al te veel problemen een dag verlof aanvragen en twee dagen later sloeg hij, gewapend met goede moed, een lunchpakket en vermomd als ééndagsheld, de deur van zijn eenkamerappartement achter zich dicht. Hij zou die dag de wereld een betere plek maken, al vond hij dit plan al snel te ambitieus en nog voordat hij zijn straat goed en wel verlaten had besloot hij dat hij op zijn minst zijn eigen stad een betere plek zou maken. Al was het maar voor één dag.

Hij ging eerst naar dezelfde plek, daar waar het voorval enkele dagen geleden plaatsvond. Als je het van een wetenschappelijk standpunt bekeek was dat niet meer dan logisch, want als er al een voorval had plaatsgevonden, dan gold dat als bewijs dat dit ook voor een tweede keer zou kunnen gebeuren. En wie weet zelfs een derde keer.

Eens aangekomen trof hij enkel een grote groep winkelende mensen aan. Drie of vier parlementariërs met belegde broodjes en één zwerver die zodanig door de straat was verteerd dat Patrick besloot dat alle hulp niet enkel te laat zou zijn, maar dat zijn hulp, en dat vleugje hoop dat daarmee gemoeid is, voor de arme man bovendien schadelijk kon zijn, zij het zelfs dodelijk. En daarbij, Patrick wilde niet enkel helpen, hij wilde ‘ingrijpen’, ‘onderscheppen’ en ‘tussenbeide komen’; er moest heldhaftigheid in de lucht hangen, dat wist hij ook, want anders zou hij zichzelf (en wellicht ook zijn collega Davy) er nooit van kunnen overtuigen dat zijn angst, zijn lafhartige ontvluchting, enkel een tijdelijk gegeven was, een momentopname, een toevallige fout.

Ook op de tram ging iedereen zijn gewone gangetje. Mensen scrolden door het nieuws, luisterden muziek en hier en daar werd er zelfs stilletjes gebabbeld. Het hele tramstel was vrij van frustratie en commotie. En juist voordat Patrick volledig leek te verdwijnen in de pendelende stilte van het onderweg zijn, zag hij op straat twee vrouwen hevig gesticuleren. Actie! dacht Patrick. Dit is mijn kans. Mijn moment!

Hij snelde bij de volgende halte van de tram en wendde zich in de richting van het voorval. Hij dacht er niet bij na dat hij wel eens voorbarig kon zijn, want hij was gehaast en noemde dit voorval al snel een voorval, nog voordat hij zeker en wel wist of het een voorval ging zijn.

‘Ho, ho, ho,’ riep Patrick zelfverzekerd terwijl hij met gespreide armen de dames uit elkaar dreef. De twee vrouwen, die in zijn ogen wel vee leken, keken eerst elkaar en dan Patrick met grote ogen aan.

‘Dames, dames, dames,’ begon hij langzaam met een glimlach waarvan hij bijna begon te zweten, ‘kijken jullie eens goed naar de hemel. Zien jullie de vredige blauwte in de lucht? Voelen jullie de ontspannende warmte van de zonnestralen? Het is zo’n zonnige dag, dames, té zonnig om hem te verpesten met twistgesprekken en de onaangenaamheden van de menselijke ongeduldigheid. Laten we de herrie vervangen door harmonie, de barbaarsheid door bedaardheid. Beste dames,’ glimlachte Patrick in de hoop dat zijn hartelijkheid de verhitte situatie zou doen afkoelen, ‘reik elkaar de hand en vervolg dan jullie pad.’

Nog steeds even verstomd brak een van de vrouwen de stilte: ‘Excusez-moi, monsieur?’

Dit had Patrick niet verwacht. Hij mocht dan misschien wel een held zijn, maar een tweetalige held, dat was hij zeker niet. De meeste superhelden zijn ééntalig, verzekerde hij zichzelf, ook de ééndagshelden.

‘Bon journée madame,’ stamelde Patrick, ‘c’est pas le, tu vois, le soleil, le beau jour, c’est pas le moment pour se faire du bagarre quoi!’

Hij vond dat hij zich nog best goed staande hield, zowel letterlijk als taalkundig, maar toen de vrouwen een seconde later onophoudelijk begonnen te lachen, werden zijn benen opnieuw slap en wankel, een gevoel dat hem enkele dagen geleden ook overviel bij het eerste voorval.

Patrick wist niet meer wat te zeggen, maar dat was ook niet nodig, want de vrouwen begrepen hem beter dan hij de vrouwen begreep. Eén van de dames, een vlezige dame met een gezonde, heldere uitstraling, als die van een boerin op uitstap, streelde vluchtig over zijn wang, glimlachte vriendelijk en vervolgde toen, arm in arm met haar metgezel, haar pad.

Het hele voorval, dat Patrick later zou bestempelen als het halve voorval, speelde zich af voor een broodjeszaak. Hij besloot dat hij van al die halfslachtige heldhaftigheid honger had gekregen en kocht er een broodje met kip dat hij, in het kader van het halve voorval, ook maar voor de helft opat. Binnen, aan een klein, geel tafeltje waarvan het oppervlak aanvoelde als de huid van een exotisch dier, kreeg hij het benauwd van de indringende geur van worstenbroodjes.

Ellendig en verslagen besloot Patrick naar het dichtstbijzijnde park te gaan. En hoewel hij ergens hoopte dat er zich daar misschien een voorval zou kunnen afspelen, een groot gevecht, of, in zijn stoutste dromen, misschien wel het begin van een revolutie, had Patrick in de muffe broodjeszaak de moed al opgegeven.

Hij strompelde met lange armen over het gras en ging toen, uitgeput, op een bankje zitten. Twee duiven keken hem onverschrokken aan. Naast hem zat een oude man. Hij droeg een lange, beige jas, een wandelstok en een bijzonder grote, zwarte brilmontuur. Zijn rechterhand trilde een beetje en het leek wel alsof de hand al zodanig lang aan het trillen was, dat de oude man het zelf niet meer opmerkte. In zijn blik ging een soort van concentratie en inspanning schuil, de hangende oogleden en het slappe vel rond zijn wangen waren zo strak als mogelijk was opgespannen, dat hij de schijn opwekte jonger te zijn dan hij in werkelijkheid was. Het was als de frons van een verdwaalde dertiger, maar dan ook weer anders. Het was alsof de oude man in gesprek was met zichzelf en hij in het gezelschap van zijn eigen geest de grenzen van het leven analyseerde of nadacht over hoe hij de saaie zondagen van de dood zou besteden.

Patrick moest tot wel twee keer toe niezen en voor even vreesde hij ervoor dat hij misschien wel eens hooikoorts zou kunnen hebben, maar een reeks negatieve testresultaten zou hem twee weken later van die angst verlossen. Het was pas bij de tweede nies dat de duiven toch niet zo onverschrokken bleken als dat ze leken, en al flapperend bliezen ze wat kiezels van het pad dat voor Patricks voeten liep. Voor de rest was het stil. Met zwijgzame ogen keek Patrick samen met de oude man naar de vredevolle taferelen die zich in het park afspeelden. Kinderen die koprolden, harige mensen met muziekinstrumenten, meisjes met wijn en gezonde alternatieven voor borrelnootjes. Heel het park was met leven gevuld, en wanneer de zon voor de helft achter de wolken verdween - en zo bijna willekeurig enkele lichtstralen over het park verdeelde - leek alles wel een schilderij te zijn.

Het was na tien minuten van volstrekte stilte en verademing, toen Patrick juist tot het besef kwam dat hij nog steeds een lunchpakket in zijn rugzak had en hij dus voor niets een broodje kip had gekocht, dat de oude man de stilte brak. ‘Dankjewel,’ fluisterde hij zachtjes, en hij stond moeizaam op, trok zijn jas recht en vervolgde langzaam zijn weg.

\",\"editionId\":\"e6bd83e0-f6a9-48e9-9dd4-62a8a5d60a33\",\"__typename\":\"Story\"},{\"id\":\"db7a0556-481f-41db-9d17-6e8563ad647e\",\"slug\":\"jolan-bollen-jolan-bollen\",\"title\":\"Jolan Bollen\",\"type\":\"bio\",\"intro\":\"Jolan Bollen (1993) is schrijver, dichter, fotograaf en schilder, maar eigenlijk ook ambtenaar.\\nHij woont en werkt in Brussel en schrijft verhalen over ongemakkelijke mensen in een luidruchtige wereld\",\"htmlContent\":\"

Jolan Bollen (1993) is schrijver, dichter, fotograaf en schilder, maar eigenlijk ook ambtenaar.

Hij woont en werkt in Brussel en schrijft verhalen over ongemakkelijke mensen in een luidruchtige wereld. Momenteel schrijft hij de laatste zinnen van zijn eerste roman 'De mens ruikt naar aarde'.

\",\"editionId\":null,\"__typename\":\"Story\"},{\"id\":\"e03dc6a1-457f-4a27-ab0b-09e80240f193\",\"slug\":\"jolan-bollen-twee-buren-in-een-lift\",\"title\":\"Twee buren in een lift\",\"type\":\"story\",\"intro\":\"Het was vijf voor zeven, vijf minuten voordat de wekkerradio de afspeellijst ‘morning meditation music’ zou beginnen spelen...\",\"htmlContent\":\"

Het was vijf voor zeven, vijf minuten voordat de wekkerradio de afspeellijst ‘morning meditation music’ zou beginnen spelen, toen Chris en Chantal door een heftig gebonk tot waken werden gedwongen.

‘Niet opnieuw hè, Chris!’ riep Chantal het uit. Ze plooide het donsdeken plechtig van haar lijf en ging in kleermakerszit op de bedrand zitten. Ondanks de warrige haren en het door verveling verkleurde gezicht zag ze er nog steeds fris uit. Althans, zo zag Chris het toch.

‘Chris, alsjeblieft, doe dan toch iets. Dit is nu al de derde ochtend op rij!’

Langzaam kroop ook Chris van onder de dekens en zette ook hij zich in kleermakerszit op de bedrand. Hij was een lange, magere man die telkens op zo’n trage wijze bewoog dat het leek alsof zijn lichaam een veel zwaarder gewicht verborgen hield.

‘Is het al de derde ochtend op rij?’ knorde Chris.

‘Ja, Chris, eergisteren durfde ik niets zeggen en gisteren probeerde ik wel, maar je sliep nog zo vredig dat ik je niet wilde wekken. Vandaag ben ik het helemaal beu.’

En ja, Chantal had gelijk, het was inderdaad de derde keer op rij dat het jonge koppel dat recht boven hen woonde om kwart voor zeven ’s ochtends kankerharde hardstyle op hun recent aangekochte surround system speelde.

Ze bedoelden er wellicht niets mee, dacht Chris, en omdat Chris een van nature diepe slaper was dacht hij verder dat het niet abnormaal was dat een jong koppel onbezonnen plezier beleefde. Hij was immers zelf ook jong geweest.

Hij krabde aan zijn nek, die nog nat was van het zweet, en beeldde zich haast automatisch die tijd in, die jaren van dolzinnige jeugd, en moest zelfs toegeven dat de muziek enigszins ondersteunend werkte in zijn zoektocht naar herinneringen aan een zedeloze tijd. Er verscheen een uit nostalgie geboren glimlach op zijn gezicht, een glimlach die zijn vrouw Chantal niet kon zien, omdat ze elk naar een ander uiteinde van de kamer keken.

‘En het is niet enkel de muziek die me opjaagt,’ ging Chantal verder alsof ze goed en wel wist dat Chris’ zwijgzaamheid een onmiddellijke relativering van het probleem betekende, ‘het is een opeenstapeling van dingen. Het waterlek, weet je nog? De stroompanne? De stank in de lift?’

Chris keek haar aan, maar luisterde maar half. In een roes van vermoeienis verzonk hij maar al te snel in een soort van meditatieve lus. Ook doordat zijn vrouw bij elk voorbeeld met haar dunne, maar door lange nachten verharde verplegershanden cirkelvormige bewegingen maakte.

‘Heb ik je al verteld dat je mooie handen hebt,’ knipoogde Chris.

Ze keek even naar haar handen, draaide deze als droge wafels in het rond en besloot toen dat het compliment nu niet aan de orde was, maar dat ze het wel voor later zou bewaren.

‘Dat is nu niet aan de orde, Chris! Als dat kreng binnen de vijf minuten de muziek niet stiller zet, dan ga ik zelf wel naar boven.’

‘Nee, nee, schatje. Ik regel het wel.’

Chris liet zich achterover op bed vallen en terwijl hij met halfgesloten ogen naar de glazen luster keek, tastte hij met gespreide armen de randen van het bed af, op zoek naar het lichaam van zijn vrouw. Zijn armen leken net harige voelsprieten. Vanaf het moment dat de puberteit als een ongenodigde gast in Chris’ leven was binnengewandeld, waren de haren op zijn lichaam in een verschrikkelijk snel tempo beginnen groeien. Op zijn zeventiende leek hij al op een dertiger. Hij had een woeste baard en liet zijn haar heiligschennend lang groeien. Later zou hij het vastknopen in een paardenstaart. Het moment dat Chantal hem voor het eerst zag zitten, aan de marmeren toog van het danscafé op de ring van Antwerpen, een aapachtig wezen, voorovergebogen over een glas Martini, was ze er zeker van dat hij, en enkel hij, de man zou zijn met wie ze haar droom om een eenvoudig, primitief en bijna dierlijk leven te leiden zou kunnen waarmaken. En in zekere zin was dat haar ook gelukt.

Blindelings vonden de harige voelsprieten van Chris het lichaam van zijn vrouw. Zijn warme handen grepen haar koude vingers. Hij hield haar vingertoppen even tussen zijn handpalmen en herhaalde: ‘Ik regel het wel.’

Ze lachte zonder geluid, maar omdat Chris nog steeds naar het plafond staarde, zag hij dat niet. En toch wist hij dat ze lachte, want dat deed ze altijd, want de liefde schuilt steeds in herhaling.

Ze stond op en wandelde naakt naar de badkamer. Terwijl ze haar tanden poetste, schudden haar heupen zachtjes op het ritme van de harde bas en de dreunen van de muziek die in de badkamer nog helderder klonken. Ze had het eerst niet door, maar toen even later ook haar voeten op en neer begonnen te bewegen, spuwde ze in één krachtige straal het tandpastaschuim recht in het gootje van de lavabo en wandelde ze terug naar de kamer waar Chris nog steeds op het bed lag.

‘En?’ vroeg ze. Hoewel de vraag enkel uit één woord bestond, was ze helder en duidelijk.

‘Secondje, schat, ik ben bijna klaar,’ antwoordde Chris, die ijverig met zijn stevige apenvingers op zijn smartphone aan het tokkelen was.

‘Wat doe je?’

‘W-acht,’ antwoordde Chris, met zijn tong in zijn linker mondhoek, concentrerend op het scherm, ‘en voilà! Verzonden.’

Hij draaide zich op zijn zij en keek Chantal recht in de ogen. Met een zekere fierheid in de stem las hij het bericht dat hij via Facebook naar zijn bovenbuur had verzonden hardop voor: ‘Fuck you, Steve, zet die muziek eens zachter godverdomme!!!!!’

‘Zachter?’ vroeg Chantal.

Steve zat midden in zijn derde set pull-ups toen hij zijn gsm op de grond hoorde trillen. ‘Schatje!’ riep hij terwijl hij zijn gladgeschoren kin nog een keer tot boven de stalen buis in de deuropening trok.

‘Wat is er?’ antwoordde Femke van onder de dekens.

‘Kijk eens op mijn gsm?’

‘Wat zeg je?’

‘Wie heeft er gestuurd?’

Femke verstond niets van wat Steve zei. Ze genoot van de muziek en kroop langzaam naar de andere kant van het bed. Het voelde nog warm aan en ze drukte haar gezicht diep in Steves hoofdkussen totdat ze bijna geen lucht meer kreeg. ‘Ik lijk net een buideldier,’ dacht ze. Daarna keerde ze zich op haar zij en keek naar de tattoos van de twee brokaatkarpers die op zijn schouderbladen waren getatoeëerd. Ze wist dat het decoratie was, maar telkens wanneer de spieren in zijn rug in beweging kwamen leken de vissen wel tot leven te komen. Alsof ze vastzaten onder zijn huid en net als zij, soms ook geen lucht kregen. Als ze kon, zou ze hen bevrijden. Enkele jaren later zou ze daar overigens ook in slagen.

Terwijl Femke weg droomde was Steve onopgemerkt van pull-ups naar push-ups overgeschakeld. ‘Dertien, veertien, vijftien,’ kreunde Steve hardop totdat de gsm, die nu recht voor zijn neus op de grond lag, voor een tweede keer oplichtte. Zojuist zag hij nog zijn eigen reflectie in het zwarte scherm, de weerkaatsing van een weergaloze motivatie, een uitgezuiverde vorm van volharding die hij nooit helemaal aan Femke kreeg uitgelegd.

Op het scherm zag hij het begin van een bericht van zijn onderbuur: ‘Smeerlap laat me he-‘

Eén simpele duimdruk ontgrendelde de rest van het bericht: ‘Smeerlap, laat me het je geen twee keer vragen!!! Alhoewel da misschien toch nodig is voor zo’n opgespote imbiciel als gij. Zijn uw oren nog nie doof van al die pillen??’

Steve koprolde achterover en kwam zo in een vloeiende beweging tegen de bedrand te zitten. Zijn hoofd dicht tegen dat van Femke. Hij ademde hevig en schoof de gsm voor haar neus.

‘Wat krijgen we nu?’

‘Kijk maar, schat!’

Femke las de twee berichten hardop voor.

‘Wie denkt hij wel niet dat hij is?’ riep ze.

Steve lachte.

‘Je gaat je toch zomaar niet laten zeggen wat je wel of wat je niet moet doen?’

‘Nee, schat, ik regel het wel,’ antwoordde hij, en omdat zijn neus nu zo dicht tegen de hare plakte en ze elkaars adem deelden, alsof het schaars was, alsof ze in diepe wateren, verborgen van de wereld, in een duikboot zaten, gaf hij haar een kus. Het was een zachte, langzame kus waarvan ze bijna gingen denken dat al dat ademen, ondanks de tegenstrijdige bewijzen van bebrilde wetenschappers, dan toch maar overbodig bleek te zijn. Al die tijd.

Een verdieping lager was Chantal al halverwege de dijen toen ze de gsm hoorde trillen en haar nylonkousen losliet om het inkomende bericht te lezen. Haar benen plakten stevig tegen elkaar en aan haar tenen leken de slap hangende uiteindes van de beige kousen wel op losse flappen overbodig vel. Ze stak haar linkerhand vlak tussen haar twee dijen.

‘Magere hein?’ riep ze, toen ze het bericht goed en wel gelezen had, ‘Magere hein?!’

‘Wat zeg je, schat,’ vroeg Chris vanuit de badkamer met een tandenborstel in de mond.

‘De barbaar heeft je geantwoord!’

‘Eindelijk! Wat zegt hij?’

Ze klom uit bed en schoffelde ongemakkelijk, de ene voet na de andere, naar de badkamer. Haar voeten leken wel kabouterschoenen. ‘Kijk zelf maar!’

Chris las het bericht mompelend voor: ‘Awel, magere hein trekt ook es zenne bek open.’

‘Magere hein?’ prevelde hij en hij staakte voor even het poetsen van zijn tanden om de vormen van zijn reflectie te bestuderen. Daar nam hij zijn tijd voor. Hij kneep in zijn bovenarm, spande enkele keren zijn borstspieren op en kwam uiteindelijk tot de vaststelling dat de tijd hem inderdaad stilletjes had doen vermageren. Jaren die onopvallend voorbij waren gegleden en in het kielzog een onuitgesproken verandering met zich mee hadden gedragen. Zoals jaren dat wel vaker doen.

Ook Chantal wist dat het waar was, maar ze was een statige vrouw, te trots om een waarheid zoals deze door een ander te laten verkondigen.

Voorzichtig kroop ze tegen zijn rug aan en drukte haar gezicht tussen zijn schouderbladen, opdat ze zijn hart zou horen bonzen. Het hart bonsde. Gelukkig.

Al even voorzichtig omhelsde ze hem en streek ze met haar lange vingers door zijn borsthaar. Voor even bleven ze daar roerloos staan, zwijgzaam, en lieten ze hun lichamen het woord voeren. Na al die jaren op de wankele grens tussen liefde en routine voelde deze omhelzing bijna bevreemdend aan, verrassend tijdloos, en leek het wel alsof hun beider lichamen nu plots twee onbekenden waren geworden. Twee willekeurige lijven die elkaar voor het eerst ontmoetten. Al voelde dat tegelijkertijd ook wel aan alsof ze elkaar nooit waren vergeten.

Femke streek met haar vingers over de brokaatkarpers. De linkse was blauw, de rechtse was rood. Ze maakte van haar wijs- en middelvinger twee denkbeeldige beentjes en sprong een paar keer op en neer, op het ritme van de muziek, van het ene schouderblad naar het andere.

‘Wanneer denk je dat hij terugstuurt?’ vroeg ze.

‘Ik weet het niet,’ antwoordde Steve met zijn gsm in zijn handen, ‘misschien heb ik hem afgeschrikt?’

‘Ja, ik denk het wel,’ zei ze en kroop nog dichter tegen hem aan, ‘blijf je niet nog even?’

Hij draaide zich in één krachtige beweging om en greep haar dansende vingerbeentjes beet. ‘Ik moet echt op tijd zijn,’ antwoordde hij.

In werkelijkheid moest Steve nergens zijn. Hij had een tijdje in een sandwichfabriek gewerkt, maar omdat hij enkele keren te laat was en zijn interimcontract geen waarde had, was hij twee weken geleden afgedankt. Ondanks zijn weergaloze motivatie voor fysieke zelfontplooiing had hij nog steeds niet de mentale kracht gevonden om het Femke te vertellen. Gewoonlijk stond hij om zeven uur op, trok hij zijn fabriekskledij aan - die hij nog steeds moest teruggeven en waar hij nog jaren later herinneringsbrieven zou voor opgestuurd krijgen – en vertrok hij met de fiets naar de fitness. Daar sportte hij doorgaans drie uur lang, waste hij zich uitgebreid en zette hij zich rond de middag aan het kleine, grijze tafeltje dat tegen de balie stond. Daar genoot hij van de gratis wifi-verbinding en kon hij in alle rust de mails van zijn loopbaanbegeleider beantwoorden.

‘Kom, schat, ik zal de muziek uitzetten, zo kan je nog een beetje verder slapen. Trouwens, als ik nu snel ben, dan kom ik die smeerlap van op de zesde verdieping misschien wel tegen en dan zal ik hem eens een goed lesje leren.’

Hij klom uit bed en begon zich in een snel tempo aan te kleden. Het was alsof het eigenaardige mengsel van schaamte en geheimhouding steeds zwaarder op zijn maag begon te wegen, hem ophitste en hem een merkwaardig soort energie verleende waardoor alles wat doorgaans in de mist van gewoonte verdween - het poetsen van de tanden, het binnenstebuiten doen van zijn kousen, het knopen van zijn veters - nu veel sneller, efficiënter en doordachter verliep. Later die dag zou hij zichzelf nog de vraag stellen waarom zijn schaamte hem toch zo deed haasten. En of hij uit die haast, en daarmee bedoelde hij dus eigenlijk zijn schaamte, misschien wel voordeel kon scheppen, het zou kunnen combineren met een cardiotraining, of een intervaltraining.

‘Je hebt gelijk,’ antwoordde ze, ‘hij mag je zo niet aanspreken. Je moet er iets aan doen. Wees je voorzichtig?’

Hij gaf haar een kus op haar voorhoofd en verliet het éénkamerappartement. In de gang rook het naar lauwe amandelen, in de lift naar nat leder.

Onderweg naar de gelijkvloers maakte de lift één stop: op de zesde verdieping.

De liftdeur opende langzaam en daar stond hij. Chris droeg een oud maatpak en stond stijfjes op de voorgrond van een gang die door langwerpige grondlichten werd verlicht, zoals dat ook het geval is bij neerstortende vliegtuigen. De twee mannen keken elkaar recht in de ogen, maar er viel geen woord. De lift was net groot genoeg om hun twee lichamen te huizen zonder dat zij elkaar dienden aan te raken, maar net te klein om het comfortabel te kunnen noemen.

Voor een buitenstaander zou de sfeer al snel als gespannen beschreven kunnen worden, ach, zelfs Chris moet gedacht hebben dat Steve gespannen was, en ook Steve moet gedacht hebben dat Chris gespannen was, maar achter de mondmaskers, de lapjes stof die de gezichten beschermden met een deftig laagje anonimiteit, school bij beide heren een glimlach, een glimlach die anders oneindig en in alle helderheid tegen de spiegelwanden van de lift zou hebben weerkaatst. Een glimlach die misschien wel in de ogen te lezen viel.

De lift stopte op de gelijkvloers. Steve maakte het gebaar dat Chris eerst mocht gaan. Chris knikte vriendelijk, bewust van zijn ouderdom, maar ook van de eerbied.

\",\"editionId\":\"570df25d-89ea-439d-b338-5a8a18cb452e\",\"__typename\":\"Story\"},{\"id\":\"19e2e944-cb15-4d8d-ba03-c63672a22296\",\"slug\":\"jolan-bollen-het-spiegelpaleis\",\"title\":\"Het spiegelpaleis\",\"type\":\"story\",\"intro\":\"Hij hijgt en kucht. Hij neemt gulzige slokken en veegt met gezwollen vingers het schuim van zijn lippen. \",\"htmlContent\":\"

Hij hijgt en kucht. Hij neemt gulzige slokken en veegt met gezwollen vingers het schuim van zijn lippen. Hij wordt bekeken. Een man aan de toog kijkt hem al zeker een kwartier aan, of toch op zijn minst in zijn richting. Hij neemt nog een slok en tuimelt daarbij haast volledig in zijn Orval. Het zweet breekt door. Twee lagen, het onderhemd en het hemd, zijn reeds ten prooi gevallen en ook het gilet zal niet lang meer gespaard blijven, denkt hij, maar kijk, zo denkt hij dan ook, het jasje is van stevig stof en donkerblauw, het zweet zal bij dit licht nauwelijks opvallen. Hij kijkt vluchtig over zijn schouder. De man aan de toog kijkt hem nog steeds aan, of op zijn minst toch in zijn richting. Hij slurpt, god jongens, hij slurpt het bier naar binnen als een uitgedroogd paard, een door de Siciliaanse zon versleten muilezel. Hij is dik, god jongens, hij is ontzettend dik.

Links van hem zit een groepje jonge mannen, ze hebben alle drie een kaarsrecht zwart snorretje en een gladde, donkere huid die glimt, als duikerspakken, zij het door zweet, zij het door hun jeugdigheid of een Oosterse luchtspiegeling. Ze roepen, verliezen zich in bacchanale uitspatting en wijzen schaamteloos naar zowat iedereen in de ruimte. Om de beurt. Ook naar de dikke man. Waarna ze soms lachen en andere keren dan weer voor heel even serieus kijken, alsof er een geheim werd verteld, of een of andere complottheorie waaraan op dat moment geboorte werd gegeven.

De dikke man draait zich om en knippert met zijn vingers om de aandacht van de ober te trekken. Zijn Orval is op. Niemand ziet hem. Behalve de man aan de toog. Die kijkt nog steeds, of toch zeker in zijn richting. Zijn Orval is op. Hij knippert nog eens met zijn vingers, maar, god jongens, wat is het er warm, wat zweten zijn handpalmen en, ach, het knipperen van zijn vingers is niet meer dan het glijden van een duim over een middelvinger. Geluidloos, tevergeefs en zonder twijfel nutteloos.

De man aan de toog staat op. Hij kijkt hem aan. De man aan de toog staat op.

De dikkerd schrikt en draait zich haastig om. Hij prutst nerveus met zijn nagels, of toch met de scherpe hoekjes en randen die na de bijtaanval van gisteren zijn overgebleven, glijdt met zijn wijsvinger over de rand van het lege Orval-glas en trekt met de andere hand in korte teugen aan zijn onderlip.

‘Vincent, Vincent toch, je hebt jezelf weer in de nesten gewerkt. Moest je nu weer zo overdreven en zo duidelijk zijn aandacht trekken? Je weet toch dat dat gevaarlijk is. Vincent toch!’ fluistert hij tegen zichzelf.

Vincent leefde al bij al een veilig leven: voorzichtig, overlevend op zijn eigen overtollig vet en gestut door een zorgvuldig uitgedacht systeem van voorzorgsmaatregelen. Een reeks van wetten en regels die hij nauwkeurig naleefde en die hem, als gips rond een week lichaamsdeel, al die jaren staande hield. Voor zover het mogelijk was leefde hij in de helderste sfeer van voorspelbaarheid, een leven waarin de angstmolen nooit verder draaide dan die ene keer toen hij te gulzig een spaghettisliert zonder te kauwen inslikte, waardoor de sliert in zijn keelgat vast bleef zitten (en al snel voor tachtig procent in zijn slokdarm hing en daar tegen de randen bengelde!).

Wanneer hij zijn ogen sluit en terugdenkt aan de dagen die zijn leven omhelzen, dan valt het hem steeds op dat al zijn herinneringen precies op hetzelfde tijdstip van de dag lijken plaats te vinden. Rond een uur of elf in de voormiddag, schat hij. Want elke herinnering is gehuld in datzelfde neutrale, duidelijke licht van elf uur, zelfs die van de bijna-verstikkingsdoodervaring.

Hij kijkt naar beneden en tekent met zijn wijsvinger kleine cirkels op de donkerbruine tafel. Hij komt eraan. De man komt eraan. Het geroezemoes van het café is om een of andere reden gestopt en hoewel hij zich probeert de concentreren op de onzichtbare cirkels die hij met zijn wijsvinger zo rond mogelijk probeert te maken, lukt het hem niet om de voetstappen achter hem, die nu duidelijk dichterbij komen, te negeren. Zelfs de drie besnorde duikers links van hem zijn omwille van diezelfde onbekende reden het zwijgen opgelegd.

‘Rustig, Vincent,’ probeert hij het kloppen van zijn hart te vertragen, ‘het komt wel goed. Je weet wat je moet doen. Gewoon vriendelijk knikken en zo snel mogelijk zeggen dat het je spijt.’

Twee voeten komen naast de dikke man tot stilstand. Door de kleine opening tussen zijn arm en de rand van zijn dij en buik kan hij twee oude schoenen zien, de zwarte veters, half geknoopt, de bruine smeer, de witte rand, de bruine smeer die, nu hij wat beter kijkt en al zeker in contrast met de witte rand, eerder rood uitschijnt, de gerafelde onderkant van een gebleekte jeans, de sokken, één paars, de ander wit met blauw, de bewegingsloosheid van de voeten, vastberaden en precies ook een beetje pijnlijk, alsof de man al heel zijn leven lang te kleine schoenen draagt, alsof hij dag in dag uit zijn tenen, hielen en enkels tegen de randen van die oude schoenen voelt knellen. De voeten verklappen een vastberadenheid die je enkel bij doorwinterde criminelen ziet, statisch, ongestoord, zonder medelijden, jaren van een tekort aan warmte, ontferming …

‘Come away with me … in the night.’

Een zachte, magische stem betovert de dikke man. Het kan onmogelijk de stem van de man met de oude schoenen zijn. Hij kijkt op en ziet haar. Ze zingt Norah Jones. Die kent hij niet, maar dat geeft ook niet, want ze heeft een stem die elke klank zonder moeite een zeker gevoel van gemeenzaamheid schenkt. Een stem die iedereen, overal herkent. Broosheid, tederheid. Het geluid van een tijdloze, oneindige heimwee (of misschien wel de remedie daarvoor).

‘Come away with me.’

Zijn hele lichaam ontkrult als was hij een verlegen plant die op een steeds vertrouwelijk moment en aan een al even vertrouwelijk tempo haar bladeren opent en zich naar de zon draait.

Hij kijkt op. Daar staat ze. Eén enkele spot belicht haar jeugdige gezicht, haar magere lichaam en de frêle vingers die ze in alle voorzichtigheid rond de microfoon windt en hoe ze die microfoon niet meer loslaat. Anders zou ze vallen, denkt hij, struikelen of misschien wel langzaam wegsmelten. Ze heeft doffe, rode lippen als verwelkte rozenblaadjes, lippen die bij de minste beweging van haar gezicht zouden dwarrelen. Maar ze zingt met dezelfde voorzichtigheid als dat ze haar vingers rond de microfoon klemt, waardoor de rozenblaadjes bengelen, maar nooit vallen.

‘And I want to walk with you …’

En zo vervalt het café tot stilte. Haar hart getemd. Haar longen van alle lucht beroofd, als een verdwaalde mijnwerker. De duikers zwijgen. De oude schoenen zijn nauwelijks nog zichtbaar. Iedereen lijkt voor elkaar te zijn verdwenen en voor even lijkt de wereld enkel te bestaan uit datgene dat men niet kan vergeten.

Ze zingt drie of vier liedjes en dan verdwijnt ze weer van het kleine podium, zo onopvallend en bescheiden als dat ze daar verschenen was. De trommelachtige geluiden van het café hervatten zich, maar op een trager ritme dan daarnet.

Het is allemaal, zoals men dat graag zegt: adembenemend. Het beneemt de adem, voor even maar. Want zoals alle adembenemendheid, is ook deze van korte duur. Niet veel later heeft de dikke man geen keuze om gewoon, net zoals daarnet, verder te ademen. Al leek het even alsof de adembenemendheid zou aanhouden en de dikke man – hij zou zeker niet de eerste zijn – door deze onverwachte schoonheid de verstikkingsdood zou sterven. Maar het gebruikelijk piepen en hijgen vervolgt al snel. Wat is het toch zonde, denkt hij terwijl hij langzaam zijn jasje dichtknoopt, dat een mens zo lang moet ademen zonder ooit te begrijpen hoe het zo plotseling ontbreken ervan tot stand komt.

Met beide handen duwt hij zich recht en zo komt hij eventjes wankel oog in oog te staan met de man die in de oude schoenen woont. Hij heeft een versleten gezicht. Met een glimlach reikt hij de dikke man een hand om hem bij het rechtkomen te ondersteunen. Zijn handen voelen buitengewoon zacht aan. Naast één enkele gebleekte kleurlijn rond de ringvinger, is de huid op zijn handen volstrekt egaal.

‘Dank u vriendelijk,’ glimlacht de dikke man, uit voorzorg, iets langer en breder dan gewoonlijk.

Hij kijkt een laatste keer naar het lege podium, schudt de vreemdeling nog twee, of misschien wel drie keer de hand en verlaat dan met stijve, haperende bewegingen het café.

Hij wandelt. Met zijn handen diep in de zakken van zijn jasje, zijn schouders opgetrokken en het vet in zijn nek in vreemde plooien, lijkt het alsof hij in zichzelf dreigt weg te zakken en in zekere zin ook alsof hij iets verborgen houdt. Met trage passen, kleine stapjes die voor een buitenstaander misschien wel evenzeer lijken op de eerste stappen van een kind als de laatste stappen van een grijsaard, volgt hij de schaduw van de lange, rechte straten in de gegoede wijken van de stad waar nooit iemand lijkt buiten te komen en loopt hij nauwgezet rond de lichtcirkel die de straatlantaarn op de stoep werpt. Enkel het maanlicht kan hij niet ontwijken.

De een of twee voorbijgangers horen misschien wel het kraken van zijn gewrichten, het buigen van zijn knieën, het piepen van zijn longen, de verkleumde pezen, geknelde ligamenten en, wie weet, zij die goed luisteren, zelfs het langzaam dichtslibben van zijn aders, maar ze zien ongetwijfeld ook hoe bij hem, na een tijdje, de stilte van de nacht zo duidelijk zijn weerslag vindt en hoe het lijkt alsof de schoonheid van die onbekende zangeres nog zo nazindert dat hij, na een tijdje, over de stoeprand begint te zweven. Het valt niet te ontkennen dat hij soms zelfs gewichtloos lijkt, dat de weg zijn wandelende voeten draagt zonder dat de zwaartekracht hem van het omgekeerde bewust kan maken.

Zijn gedachten worden onderbroken door een paar wankele, niet gedroomde voetstappen. Hij kijkt op. Een paar meter voor hem ziet hij het figuur van een jonge vrouw. Ze wandelt, net als hij, in de schaduw van de hoge herenhuizen aan weerszijden van de straat en ontwijkt, net als hij, de lichtcirkels van de straatlantaarns. Het maanlicht kleurt haar met doffe grijstinten in en hij herkent de zangeres die zojuist nog de adem van de cafégangers benam.

Hij wandelt een tijdje geruisloos achter haar aan. Op hetzelfde tempo. Hij is niet zeker of zij zich bewust is van zijn aanwezigheid, maar na een tijdje merkt hij op dat ze soms vluchtig over haar schouder kijkt. Een keer over haar linkerschouder, dan weer over haar rechterschouder. Hij steekt zijn handen dieper in zijn zakken en doet zijn best zich zo klein mogelijk te maken. Dat is niet eenvoudig voor een dikke man. Hij hoest. Zij kijkt om.

‘Vincent, toch,’ klaagt hij stilletjes, ‘je maakt haar bang.’

Het is donker. In dit deel van de straat herhalen de straatlantaarns zich minder vaak. Hier en daar toornt een eenzaam woonblok als een door een te vroege groeispurt gekweld kind boven de herenhuizen uit. Er is verder niemand anders te zien.

Hij probeert nu en dan eens zijn pas te vertragen, maar telkens wanneer hij dat doet vertraagt zij, per toeval, ook haar pas. Zo lopen ze weer een eindje verder, als dansende schimmen, aan dezelfde vaart. Hij overweegt zelfs een moment om een zijstraat in te slaan, om haar zo duidelijk te maken dat hij geen gevaar vormt, maar dan zou hij een hele omweg moeten maken en zijn gezwollen enkels beginnen nu al tegen de scherpe randen van zijn kostuumschoenen te knellen. Niet veel later beslist hij dan maar om de straat over te steken. Dat zou haar toch op zijn minst een halve zekerheid moeten geven, denkt hij.

Hij draait zijn zware lichaam, kijkt links, rechts, snuift de zoete avondlucht op en steekt over. Maar eenmaal aan de overkant ziet hij dat ook zij, per toeval, de straat is overgestoken. Na de voor hem hachelijke onderneming, die hij als gebaar van goede wil en in zekere zin ook als opoffering ziet, versukkelen zij beiden terug tot identiek dezelfde opstelling. Hun verstandhouding en het tempo onveranderd. Zo vervolgen ze een eindje zwijgzaam hun weg.

In wat lijkt wiskundig geklokte intervallen kijkt ze achterom. Steeds van schouder wisselend. Wanneer ze over haar linkerschouder kijkt, kan hij door de inval van het maanlicht een gedeelte van haar gezicht waarnemen. Is het angst? Hij hoest en schraapt zijn keel. Ook dan kijkt ze vluchtig om en breekt ze de ordelijke opeenvolging van het achteromkijken. Eerst twijfelt hij of het werkelijk door zijn doen is, maar nadat hij enkele keren opzettelijk kucht of nodeloos zijn keel schraapt, merkt hij dat het wel degelijk zijn kuchen en zijn schrapen is dat haar achterom doet kijken.

‘Ze is bang, Vincent,’ fluistert hij.

Nu en dan versnelt hij zijn tempo, waarop zij, alsof ze met een stang verbonden zijn, hetzelfde doet. Langzaam groeit het besef dat hij haar zonder al te veel moeite kan doen bewegen, dirigeren. Niet zoveel verschillend met een kind dat met poppen speelt. Hij kucht, zij draait. Hij versnelt, zij volgt.

Er verschijnt een eigenaardige glimlach op zijn gezicht. Ook wanneer hij wat naar links, of een eindje naar rechts buigt, imiteert zij zijn bewegingen. Het lijkt wel alsof hij in haar lichaam kruipt. Zijn glimlach wordt steeds breder. Voor het eerst in zijn leven is hij een bedreiging en is hij het die aan de juiste kant van het gevaar staat.

Hij slaagt erin met kleine stappen zijn pas onopgemerkt te versnellen, waardoor hij steeds dichterbij komt zonder dat zij zijn tempo kan imiteren. Ze draagt een jurk die tot aan de knieën reikt en die soms wit, soms paars lijkt te zijn. Enkel wanneer ze aan de rand van een van de weinige lichtcirkels loopt, of wanneer de maan van achter de wolken verschijnt, komt de lichtblauwe kleur duidelijk tevoorschijn en ziet hij hoe een dun wit lintje dat langs haar zij naar beneden loopt kalverachtig elke beweging van haar heupen volgt. Hij vraagt zich af of het laag gebrom van het bonzen van zijn hart tegen de bakstenen muren van de herenhuizen weerkaatst en of ook zij het kan horen. Of zijn verwrongen blik, het trillen van zijn bovenlip en zijn zichtbare hoektanden het gewoonlijk zo bleke en dociele gezicht nu schurkachtig maken en of hij misschien wel iets weg heeft van een roofdier.

Nog voordat hij deze vragen heeft kunnen beantwoorden komt hij tot de vaststelling dat hij thuis is. Hij kijkt naar boven, naar het eenzame woonblok dat tussen de herenhuizen staat. Zonder te aarzelen grist hij de huissleutel en het kleine magneetje dat hem toegang tot het gebouw verleent uit zijn zak, veegt hij het zweet van zijn nek en wangen en wandelt hij langzaam over het grindpad naar de inkomhal.

Terwijl hij met zijn bezwete vingers de sleutel in het gat prutst, kijkt de jonge vrouw nog een laatste keer over haar linkerschouder, naar de leegte en naar haar eigen schaduw, die ze als een roetvlek of een vreemd soort giftig gas over de straat sleept. In haar blik schuilt niets van angst, nee, integendeel, als de dikke man nog dichter was geraakt, haar had benaderd of als zij zich had omgedraaid, dan had hij geen angst, maar droefenis aangetroffen. Een verdriet dat niet zoveel verschilt met dat van hem. Dan zou het zijn alsof hij in de spiegel keek, maar dan in een of ander vreemd spiegelpaleis.

\",\"editionId\":\"54b13809-85dc-49c2-9c09-4ed4c899e2b8\",\"__typename\":\"Story\"},{\"id\":\"23d56e9e-8f58-435d-b764-778925c2913c\",\"slug\":\"jolan-bollen-het-slaapprobleem\",\"title\":\"Het slaapprobleem\",\"type\":\"story\",\"intro\":\"Zijn bed is al drie jaar op rij groot genoeg. Soms zelfs te groot, denkt Frank.\",\"htmlContent\":\"

Zijn bed is al drie jaar op rij groot genoeg. Soms zelfs te groot, denkt Frank. Maar telkens wanneer die gedachte hem overvalt, dan sluit hij zijn ogen en herinnert hij zich het bed waarin hij vóór de hervorming sliep en komt hij al snel weer tot de conclusie dat dit nieuwe bed zeker niet té groot is. Integendeel, dat andere bed, zo denkt hij, dat was zonder twijfel te klein.

‘Je had het moeten zien, of, nee, je had erin moeten liggen,’ zou hij tegen haar zeggen als ze eenmaal wakker wordt.

En Frank heeft gelijk. Zijn vorige bed was inderdaad kleiner dan de gemiddelde twijfelaar. De afmetingen schommelden ergens tussen een twijfelaar en een éénpersoonsbed. Groot genoeg voor hem alleen, maar zeker niet voor twee. Hij moest zich maar één keer omdraaien, in een poging om ook de andere kant van zijn lichaam door langdurig platliggen te laten vermoeien, of hij tuimelde over de rand.

‘Frank!’ zou zijn vrouw Katrien dan roepen, ‘Wees toch voorzichtig!’ of ‘Frank! Wanneer koop je nu eens een nieuw bed?’ Ze kon dat zo goed: roepen. Maar dat stoorde hem niet. Integendeel, het had voor hem iets vertederends. Ze had een zachte stem, zo’n stem die onder je huid kruipt en daar als een soort van spierontspanner alles doet verslappen. Ze mocht dan nog steeds zoveel roepen als dat ze wilde, voor Frank gold elke uitbarsting enkel en alleen als een uitvergroting van diezelfde zachtaardigheid die in de breekbare trilling van haar stem verborgen zat.

Voorzichtig leunt hij naar links en neemt hij het pak sigaretten uit de lade van het nachtkastje dat hij bij de hervorming aan het nieuwe bed had laten nagelen. De timmerman nagelde in één handomdraai de hele boel bijeen, als vriendendienst, zei hij. En zo stond dat ook op de factuur: vriendendienst 5 euro.

Hij steekt de sigaret aan. Allemaal heel langzaam en geluidloos. Want hij wil haar niet wekken. Ze snurkt zachtjes en een zoete geur komt van onder de lakens tot bij hem. Aardig meisje, denkt Frank, maar hier zo met tweeën in bed liggen is toch maar een krappe bedoening. Niet dat ze dik is, of dat het bed dan toch te klein blijkt te zijn, nee, Frank is het na al die jaren niet meer gewoon om met een ander lichaam in hetzelfde bed te slapen. Of toch niet met een lichaam dat anders is als dat van Katrien.

Haar lichaam voelt warm en vochtig aan, als dat van een zwemkampioen die na de wedstrijd onhandig over de reling van de tribune glipt om zijn vrouw te kussen. Hetgeen hem doet denken aan de dag in het gemeentelijk zwembad toen ook hij onhandig over de reling van de tribune glipte om Katrien te kussen. Hij mocht dan wel voorlaatste geëindigd zijn, maar dat belemmerde hem niet om, net zoals de winnaar dat deed, zijn natte, chloorbedropen liefdesbeloften in het gezicht van zijn gecharmeerde, maar beschaamde vrouw te spuwen.

Hij trekt aan zijn sigaret en ademt diep in. Voor even lijkt het wel alsof de tabakslucht naar chloor proeft. Enkele minuten later dooft hij zijn peuk tegen de rand van het bed en legt het pak sigaretten terug in de houten lade, op een met bladgoud omlijstte foto. Een sierlijk, breekbaar kader dat hij de avond ervoor nog snel had verstopt.

In een opeenvolging van de kleinste bewegingen rolt Frank zich terug op zijn rug, ademt stilletjes uit en kijkt met één oog of ze nog steeds slaapt. Hoewel ze zachtjes knort, lijkt ze nog geen tekenen van wakker leven te tonen. Maar dat zal niet voor eeuwig zijn, denkt Frank, straks wordt ze wakker, dat moet wel. Enkel de doden slapen voor eeuwig.

Wat gaat ze wel niet denken? Dat is zijn grootste zorg. Niet of ze nu wel of niet dood is, nee, want haar lichaam voelt warm aan en ze snurkt nu zó luid dat het niet anders kan dat er ergens, diep onder haar huid of onzichtbaar in de holtes en tunnels die haar neus met haar keel en met haar oren verbindt, een onmetelijke levenskracht verborgen zit.

Even later begrijpt hij zelfs niet waarom de gedachte dat zij wel eens dood zou kunnen zijn hem overvalt, maar Frank is geboren met een geest die bijna eigenzinnig kronkels en wendingen neemt die hij maar moeilijk onder controle weet te houden. Alsof zijn angsten een eigen leven leiden en hem daar maar al te graag, en steeds op de meest ongelegen momenten, van bewust durven maken.

Hij grijpt zichzelf bij de kraag, vergeet de gedachte dat zij wel eens dood zou kunnen zijn en stelt zijn geest scherp, gericht op het probleem dat werkelijk van belang is: hoe zal hij haar kunnen kalmeren wanneer ze wakker wordt en ziet dat ze op een hoogte van maar liefst twee meter ligt, in een bed dat niet zomaar een bed is, maar een onderdeel van een groter geheel, een eigenaardige houten constructie, in een hoek van zo’n dertig graden naar links gekanteld? Hoe zal zij reageren wanneer ze de lederen riemen ontdekt en beseft dat ze aan haar voeten, haar romp en rond haar schouders is vastgegespt?

Hij heeft nog nooit eerder een vrouw mee naar zijn slaapkamer gebracht. Welnu, toch geen andere vrouw. En hoe ongemakkelijk het hem ook lijkt, vindt Frank dat hij de vrouw die naast hem ligt en die nu steeds luider en luider begint te knorren, op zijn minst een uitleg verschuldigd is.

Zijn hoofd zakt weg in zijn kussen en met gesloten ogen begint hij te repeteren: ‘Wel, h- heb je goed geslapen? Ja? Wat fijn. Je vraagt je af waarom we zo hoog liggen? Waarom we zo schuin liggen? Waarom je – met de grootste zorg, laat dat duidelijk zijn – bent vastgebonden? Ik zal het je uitleggen. Wees niet bang. Het komt door de hervorming. De hervorming? Ja, welnu, ik noem het zelf zo. De hervorming. Ik weet eigenlijk ook niet goed waarom. Ik geloof dat de term gewoon is blijven plakken.’

Het lichaam naast hem beweegt. Angstig opent Frank zijn ogen. Hij wil haar naam zeggen, maar zijn geheugen laat hem in de steek. Kristien? Carine? Maar al snel zet het knorren zich ongestoord verder en lijkt de vrouw naast hem volledig in de matras weg te smelten.

Frank sluit zijn ogen: ‘Had je een leuke avond gisteren? Ja, ik ook. De pizzatent was wat smoezig, ja, dat vond ik ook. Nee, inderdaad, de wijn was niet slecht. Zeg, hoe heet je eigenlijk.’

Hij opent opnieuw zijn ogen. Zou ik dat wel vragen? Plotseling heeft hij trek in een nieuwe sigaret. Of in een glas water. Misschien wel beiden, afwisselend. Maar als hij nu zou bewegen, dan zou ze zeker en vast wakker worden. Daar is hij nog niet klaar voor. Hij heeft tijd nodig, nog even. Een minuutje of vijf. Om te repeteren.

‘De hervorming? Kijk, het begon allemaal bij het slapen gaan,’ zal Frank vertellen, ‘het steeds opnieuw slapen gaan. Ik vond het afgrijselijk. Het was een verveling die steeds groter werd en bij het voorbijglijden van elke avond steeds hinderlijker, totdat het probleem onverteerbaar werd en mijn geest op zo’n disproportionele wijze in de greep hield dat ik al vanaf het middaguur met weerzin naar het vallen van de avond keek. Alsof de dag geen dag meer was, maar een onverbiddelijke herhaling, één grote voorbereiding op een eentonige, onontwijkbare handeling die daar ’s avonds laat op mij te wachten stond: het slapen gaan. En begrijp me niet verkeerd, Katrien, of, sorry, Kristien, Carine?’

Frank fronst en zucht. Maar op zijn gezicht valt verder niets te lezen. Zelfs zijn frons heeft iets gekunsteld, bijna overdreven. Zijn lippen staan gespannen en de huid rond zijn ogen wordt in krullende lagen bezweet vel samengeperst. Het lijkt wel komisch, theatraal, maar als je al het vel negeert en hem als spierloos wezen observeert, wordt al snel duidelijk dat er achter het gedrongen samentrekken van zijn gelaat een soort weekheid verborgen zit, dat er in zijn starre ogen gedachten rondzwerven, een donker verdriet waarin hij volledig lijkt opgesloten. Sporen van verwoesting, als dat van kraters in een landschap dat na al die jaren terug netjes begroeid is.

‘Nee, natuurlijk niet,’ zal hij antwoorden, ‘er is niets mis met slapen. Integendeel, ook ik slaap ontzettend graag. Het is niet het slapen zelf dat mij verveelt, het is de herhaling. Of toch het concept van die herhaling. Het is de hele handeling die daartoe leidt. Die onverbiddelijke eentonigheid van je tanden te poetsen, je gezicht te spoelen, misschien wel een crème aan te brengen, onder dezelfde lakens te kruipen, op diezelfde matras, in hetzelfde bed dat steeds in diezelfde hoek staat in datzelfde kleine kamertje op de vierde verdieping van mijn éénkamerappartement. Altijd weer opnieuw, steeds weer diezelfde, afstompende handelingen die uitmonden in steeds weer diezelfde, hemelse staat van voorspelbare bewusteloosheid.’

Wat zou een sigaret nu heerlijk zijn, denkt Frank.

‘Dus besloot ik er iets aan te doen, het patroon te doorbreken. Een reeks van oplossingen, experimenten en veranderingen die ik uiteindelijk netjes conceptueel zou samenbundelen tot 'de hervorming'. Ik begon bescheiden: ik probeerde op verschillende uren te gaan slapen en op te staan, dan eens om tien uur, een andere dag om half één, maar daar werd ik ontzettend moe van. Ik probeerde eens mijn tanden met mijn linkerhand te poetsen, tot ook dit na enkele dagen al snel routineus begon aan te voelen en ik terug naar mijn rechterhand overschakelde. Alsof er al die tijd niets veranderd was. Ik ververste elke dag mijn lakens in de hoop dat het frisse gevoel van een pas opgemaakt bed en de kleurvariatie van de lakens het probleem zou kunnen oplossen, en ja, die frisheid deed aanvankelijk wonderen, maar ook die frisheid ging al snel vervelen en ik betrapte mezelf soms op een verlangen naar een muf en onverzorgd bed. Ik zeg het je, de teleurstellingen stapelden zich op, ach, zelfs in de opeenvolging van teleurstelling leek wel een vleugje herhaling verstopt te zitten. Ik had dus weinig keuze en voelde me verplicht om drastische maatregelen te nemen: ik huurde een stel Polen in om, telkens wanneer ik op het werk was, mijn appartement binnen te sluipen en mijn bed te verplaatsen. Op voorwaarde dat ze het bed steeds op een andere, willekeurige plek zouden zetten. Op het begin slopen ze ook werkelijk, heel stilletjes en heimelijk, mijn appartement binnen, waardoor mijn buurvrouw, een oud vrouwtje met grijs-gele, dorre haren, als dat van een oud Maltezer-hondje met een Boston-sigaretten-rokend baasje, twee dagen later de politie belde. Wat een heisa. Ik moest uitleggen dat zij welkom waren, dat ik hen de sleutel had gegeven en dat de hele affaire zich zonder twijfel binnen de warrige, grijze lijntjes van de Belgische wetgeving bevond. Twee agenten kwamen een dag later op bezoek. “Je laat toch zomaar niet eender wie je appartement binnen,” gromde de kleinste agent met rode wangen vol onbegrip, terwijl hij met dikke vingers over zijn onzichtbare baard streelde. De verwarring werd nog vele malen groter toen ik het duo begon uit te leggen waarom ik de Polen toegang tot mijn appartement verleende. “Mijnheer,” begon de andere agent vriendelijk, die, nu hij zijn petje van het hoofd had gehaald en langzaam voorover boog, op dezelfde hoogte als de kleinere agent zweefde, “ik zou u toch willen vragen om in het vervolg wat voorzichtiger te zijn, en daarbij, een van die Hongaren is al eens veroordeeld geweest.”

‘‘Hongaren?” keek ik verbaasd op. Ik heb ze nooit gezien, zie je? Het waren vrienden van de conciërge. Hij regelde alles. Of op zijn minst kennissen, want ik weet niet hoe dat werkt in die kringen. Die kerels lijken zowat iedereen te kennen. Maar goed, gedurende drie maanden stond mijn bed dus elke dag op een andere plaats, ze namen zelfs de vrijheid om hier en daar ook mijn meubilair, mijn kleerkast, het kleine studeertafeltje en de kamerplanten te verplaatsen, of de lades te openen, de stoel op de grond te laten liggen, de handdoeken te verfrommelen, mijn lederen schoenen te lenen en mijn gordijnen te sluiten, en ik, ik voelde me herboren. Herboren, zeg ik je!’

Met een glimlach op zijn gezicht veegt Frank een ingebeelde traan weg. Hij is zo ver in zijn gedachten verzonken dat hij het snurken van de vrouw die naast hem ligt nu niet meer hoort.

‘De opwinding bouwde zich vanaf de prille werkuren op en werd doorheen de dag steeds groter, want ik wist dat ik één busrit verwijderd was van het onbekende. Dat ik niet veel later vol spanning en geladenheid de witte deur van mijn appartement zou openen en mijn bed zou aantreffen op een plek die niet te voorspellen was. Hij kon in de linkerhoek van de kamer staan, tegen de studeertafel, onder de nepzilveren luster, met één poot op het tapijt, verticaal, horizontaal, er waren zoveel mogelijkheden dat het telkens weer wat anders was. Het was een gouden tijd. Maar ik wist dat het geen duurzame oplossing zou zijn. De Hongaren begonnen slordiger te werk te gaan. Het viel wel eens voor dat ze in één week twee keer dezelfde bedpositie installeerden, of dat ze gewoonweg een dag of twee niet kwamen opdagen. Ik liep dan woedend naar het kleine conciërgekamertje in de kelder van dit gebouw om de Hongaar die me in contact bracht met de andere Hongaren te vragen waar die mannen wel niet bleven, maar een kleine, dikke Spanjaard met een gelige snor die me aan de kruin van mijn buurvrouw doet denken deed open en vertelde me met draaiende vingers dat hij de vervanger was van de Pool die hier vroeger woonde. Waren het al die tijd dan toch Polen? Welnu, of het nu Polen of Hongaren waren, maakt eigenlijk niet zoveel uit. Wat uitmaakt is dat de situatie al snel uitzichtloos werd. In minder dan een week tijd kwamen er plots eisen: opslag, allerlei extralegale voordelen, betaald verlof, kinderbijslag, dat soort onzinnigheden, zie je? Ik stond met mijn rug tegen de muur. Kan je dat geloven? De heren gaven me dus geen andere keuze dan hen te bedanken voor hun diensten en op zoek te gaan naar een nieuwe oplossing.’

‘Hoe dan ook,’ zal Frank met een soort zucht van verlossing vertellen terwijl hij met fiere vingers naar het bed zal wijzen waar ze nu beiden in liggen, ‘is deze constructie het meest recente antwoord op mijn slaapprobleem. Twee weken na het voorval met de Hongaren liet ik een timmerman, een magere vriend van mijn neef die erom bekend staat steeds uitstekend werk te leveren, een hoog bed bouwen, met massieve eikenhouten poten en een stijlvol laddertje om naar boven te klimmen. Het bed zou het aan de hand van een ingenieus systeem van tandwielen, hendels en kettingen mogelijk maken de hellingsgraad van het bed op willekeur af te stellen. Elke nacht is zo weer anders. Sommige nachten lig je erg schuin en andere nachten voel je de hellingsgraad bijna niet. En als kers op de taart word ik elke ochtend wakker met een nieuw perspectief op mijn kamer. Hoe, vraag je? Wel, ik moet met een hendel enkel wat spanning op de ketting zetten, zoals je dat ook doet met speelgoedauto’s die je enkele keren op moet krikken opdat ze voor even vanzelf zouden beginnen rijden, om het bed verticaal van links naar rechts te doen schommelen totdat het op een geheel willekeurige hellingsgraad terug tot stilstand komt. Ondersteboven, vraag je? Nee, ondersteboven kunnen we nooit hangen. Maar het komt wel eens voor dat ik een nacht bijna volledig verticaal dien te slapen. Daarom bind ik mezelf elke avond met deze riemen vast, zodat ik niet uit bed tuimel. Hetzelfde heb ik bij jou gedaan. Ik hoop dat ik je niet te strak heb vastgebonden?’

Hij opent zijn ogen en ademt tevreden uit. Een heldere uitleg voor een helder probleem, fluistert Frank zichzelf toe. Nu moet ze enkel nog wakker worden, maar hij is voorbereid en het maakt dus niet zo veel uit of ze nu, of binnen een halfuur wakker wordt. Hij beslist dan toch naar het pakje sigaretten te grijpen.

Juist wanneer Frank zijn lange, magere armen wil strekken opent de vrouw die naast hem ligt haar ogen. Hij herinnert zich bitter weinig van de vorige avond en gezien zij gisteren in dezelfde triomfantelijke staat van dronkenschap verkeerde, verwacht hij dat zij zich er even weinig van herinnert. En dat is ook zo. Zij wil vragen hoe hij heet. Hij wil vragen hoe zij heet. Zij wil vragen of die pizzatent waar ze gisteren de hele avond hadden gezeten dan toch zo muf en ongezellig was als zij zich nu lijkt te herinneren, en waarom ze dan toch zo lang daar waren gebleven en niet elders waren gegaan. Hij wil zijn verhaal beginnen vertellen, haar gerust stellen en haar op een heldere manier uitleggen waarom ze nu toch in zo’n hoog bed slaapt, waarom hij haar gisterenavond zo voorzichtig, al waren zijn vingers dieven, had vastgebonden.

Maar geen van die vragen wordt gesteld. Er wordt helemaal niets gezegd. Voor even lijkt de kamer bedekt onder een dikke laag mist, de geluiden gedempt, en kijken ze elkaar aan. Zijn pikzwarte ogen lijken haar wel op te slokken, volledig, met huid en haar, een gevoel dat voor hem even onverwachts komt als voor haar. Om een of andere reden, een reden die ze pas veel later zou begrijpen, wil ze op dat moment niets liever dan te vertoeven in die gitzwarte ogen vol donker verdriet. En hij, hij voelt zich herboren. Haar groene ogen, haar wasbleke wangen en de glimlach op haar gezicht brengen in hem een gevoel van verlossing naar boven, verademing, alsof hij al jaren onder water leeft en nu terug boven water komt, eindelijk terug kan ademen.

‘Wat een leuk bed heb je,’ zegt ze terwijl ze met haar handen de randen van het bed aftast en hier en daar eens over de rand kijkt. Ze glijdt met de toppen van haar vingers over de lederen riem die rond haar borst zit geklemd en fluistert: ‘We lijken net twee astronauten.’

Ze heeft een zachte stem, als dat van een kind verkleed als volwassene. Als hij kon, zou Frank vragen of ze eens voor hem zou kunnen roepen. Al was het maar gespeeld.

Frank legt zijn hoofd recht op zijn kussen en kijkt naar de hoek van de kamer. Hij is blij dat het blonde hoopje glimlach zich om een of andere reden geen vragen stelt. Misschien is hij dan toch niet de enige met een slaapprobleem?

Ze kruipt dicht tegen hem aan, maakt van zijn borstkas een nest en sluit haar ogen. Een minuut later is ze alweer aan het knorren. Haar lichaam voelt zwaar, maar op dit moment wil Frank niets anders dan dat warme gewicht op zijn borstkas. Hij kromt zijn nek en geeft haar een zachte kus op het voorhoofd. Zo bescheiden en zuinig dat ze hier niets van voelt, maar het zou wel eens goed kunnen dat zijn kus tot in haar dromen zou binnendringen. Dat zij al slapend van zijn liefde zou kunnen genieten.

Voorzichtig haalt hij het pakje sigaretten uit de lade, geluidloos. Zijn vingers lijken wel dieven. Met zijn wijsvinger glijdt hij langs de vergulde fotokader die daar netjes ligt opgeborgen.

Hij steekt de sigaret aan en fluistert: ‘Natuurlijk mis ik je.’

\",\"editionId\":\"2280cc62-6f93-486d-b72b-017de966d9cc\",\"__typename\":\"Story\"},{\"id\":\"f3f96758-0d52-4db4-846a-bcebede67cbe\",\"slug\":\"jolan-bollen-de-zonnegodin\",\"title\":\"De zonnegodin\",\"type\":\"story\",\"intro\":\"Zelfs toen ik aankwam aan het strand, juist voor de middag, een uur of elf, misschien wat later, lag ze er al.\",\"htmlContent\":\"

Ze lag er al uren. Zelfs toen ik aankwam aan het strand, juist voor de middag, een uur of elf, misschien wat later, lag ze er al. Ze lag op een blauwe strandzetel op het uiteinde van een dun, langwerpig piertje dat met de komende vloed steeds meer in de zee zou verdwijnen. Elk uur kroop het water wat hoger en verdwenen de pootjes van de strandzetel steeds dieper in het water. De zon scheen door een heldere blauwe hemel en er hing een hitte in de lucht die niet met dit, maar enkel met verdere, onbekende, exotische stranden te vergelijken viel.

Die dag scheen de zon zonder pauze, uitputtend en meedogenloos op de blote, bruine borsten van een mevrouw die daar al zovele uren lag, in de blakende zon. Een mevrouw die geen enkele keer ter verkoeling de zee was ingedoken en, nadat de golven haar langzaam langs alle kanten hadden omsingeld, zelfs geen handje water op haar lichaam had gesprenkeld, ze zweette zelfs niet. Nee, ze lag daar, bruin, wat zeg ik, bijna zwartgeblakerd in de zon. Pufte niet, zuchtte niet, hijgde niet. Ze rookte de ene sigaret na de andere. Gebruikte de brandende peuk om de volgende aan te steken en lag verder volledig stil op haar strandzetel – in deze hitte wel een veldbed. Waren het niet de sigaretten, de pakjes en pakjes sigaretten die ze rookte, dan had ik gedacht dat deze mevrouw, deze donkerbruine vlek, drijvend juist boven het zeeoppervlak, misschien wel dood was.

Ik zat daar in de schaduw. Met meer ijskoude flessen bronwater dan één man op één dag kan consumeren. Ik zat daar, op een propere strandhanddoek, op een kale, platte rots ver genoeg van het strand, ver genoeg van het water en ik keek haar aan. Ongerust. Want zelfs ik had het warm. Zelfs ik pufte en hijgde en dronk, dronk alsmaar meer. Goot het water over mijn kale hoofd, mijn nek, het gleed als koude slangen langs mijn rug tot op mijn strandhanddoek. Ik kon maar niet begrijpen hoe deze mevrouw het klaarspeelde, waar ze de kracht vond, de ongelooflijke, onbestemde veerkracht om daar, op het puntje van die pier, in die zon, zoveel uren te blijven liggen. Weinig mensen beschikken over de ondernemingslust, de bedrijvigheid om lui te zijn, echt lui, om dag in dag uit niets te doen. Maar in die omstandigheden, ik zeg het je, in die zon was het niet meer bedrijvig, maar onzinnig.

Vanuit mijn positie, strategisch te noemen, onder een boom die mij nog vele uren schaduw zou verlenen, op een platte, koele steen op een strand vol scherpe rotsen en tussen al die mensen, je had het moeten zien, mensen die op handen en voeten kropen, als dieren, met grote tassen, parasolletjes, liters water op hun rug, die tussen de voegen en scherpe randen van het gevaarlijk rotsige strand een plaatsje zochten om zo wat half in de schaduw, ongemakkelijk te liggen aan een Westelijke kust – waar de prijs voor de mooie zonsondergang het gebrek aan schaduw is – de mensen liepen, bijna in paniek, over het strand en haar oververhitte stenen, drukten haastig plastieken parasolletjes tussen gleuven en groeven, parasolletjes die niet veel later door de wind gegrepen zouden worden, waarop ze hun handen in de lucht wierpen, hun gezicht beschermend tegen de felle zon, soms zelfs huilden, of wegliepen, alsmaar verder, als verloren pelgrims over de rotsen langs de zee, op zoek, met een hele kleine, maar bestendige hoop, naar dat ene vrije plekje in de schaduw. Vanuit deze positie wist ik dus niet goed wat ik moest doen met het feit dat ik – en blijkbaar ik als enige – die mevrouw daar zag liggen, wegbranden, smelten in de zon.

Ik probeerde de andere strandgangers mensen te waarschuwen, hen attent te maken op de noodtoestand die zich hier zo maar voor onze ogen afspeelde, maar zonder succes. Iedereen was erg gehaast. Merkte mij nauwelijks op. Een mijnheer hoorde mij roepen en moest naar boven kijken, naar mijn plekje hogerop, in de schaduw, op die koele, platte steen, de zon scheen in zijn gezicht en doordat hij zijn ogen zo moest dichtknijpen en hij zijn gelaat op een afgrijselijke manier moest samentrekken zag hij niet dat ik wees, wees naar die mevrouw daar op de pier, die daar al zovele uren, misschien wel dagen lag, in de zon.

De hele dag bleef ik zitten. Ik las, ik dronk en ik bleef ongerust. Om de zoveel tellen keek ik op. En daar lag ze, nog steeds, altijd, bruiner dan eerder. Op een gegeven moment dacht ik zelfs de brandweer te bellen. Maar hoe leg je dat uit? Met gekruiste benen bleef ik dan maar wat staren. Naar de mensen die langzaam vertrokken, met al hun parasolletjes, hun rugzakken, koeltassen, hun plastieken flesjes water die ter plekke opwarmden tot ver boven de kamertemperatuur, naar de honden en kinderen die nog een laatste duik namen, naar het strand dat langzaam van man en menigte werd ontruimd, zo bleef ik zitten totdat de zon weer datzelfde licht liet schijnen, die rozige gloed waarmee ze dag en nacht verenigt. Ze van dat alles één geheel maakt en waarmee ze, al is dat maar voor heel even en voor diegenen die het willen zien, aan chaos en rust één en dezelfde kleur geeft.

Ik wachtte tot de zon eindelijk laag genoeg stond om van mijn eigen plekje in de schaduw op te staan en naar haar toe te wandelen. Ik moest een heel eind naar beneden en dan met de voeten door het water over de pier. Het water raakte nu net niet de onderkant van haar strandzetel. Ze keek zelfs niet verbaasd toen ik boven haar stond en haar om een aansteker vroeg. Ze had bolle, silicone borsten en haar tepels waren bijna volledig zwart. Rond het dieprood van haar lippenstift zwollen dikke, rozige blaren op en ze lachte met gebleekte tanden toen ik haar bedankte en mijn sigaret aanstak.

Ze zag er veel ouder uit dan ik had verwacht. Haar huid, nu duidelijk oranje-bruin, zat vol donkere sproeten, verkleuringen, vervellingen, uitgedroogd en rimpelachtig als een oude leren jas. Ze stak nog een laatste sigaret aan. De zon zakte sneller dan verwacht. Het gebeurde allemaal heel snel en het valt moeilijk uit te leggen, maar toen de zon de zee raakte en ze mij voor de eerste keer aankeek, zag ik haar gelige, oranje ogen, bijna fluorescent als die van een kat, maar dan met ronde pupillen. Haar lichaam begon eigenaardig te trillen en haar huid verkleurde. Op het laatste moment leek ze wel verguld. Voor even. Ik dacht haar nog te zien glimlachen, maar op het moment dat de zon in de zee zakte, vervaagde zij mee en verdween ze met een lichte glinstering van de blauwe strandzetel. Daar stond ik met een peuk in de hand, in de schemering, het water tot aan de knieën, omgeven door het zacht gutsen van de golven. En daar bleef ik zo nog even staan.

\",\"editionId\":\"486462d7-8236-4bc4-ada2-180c46ca34c1\",\"__typename\":\"Story\"}],\"products\":[],\"__typename\":\"Author\"}}}}",["P",46]]