P29:[{"_33":45,"_35":36,"_37":46},"{\"type\":\"next\",\"value\":{\"data\":{\"author\":{\"displayName\":\"Bauke Vermaas\",\"image\":\"https://res.cloudinary.com/papieren-helden/image/upload/v1667906442/Bauke-Vermaas-nieuwefoto.jpg\",\"imageAuthor\":\"Annette Hagemeijer\",\"id\":\"894655cb-f355-4162-96de-fd3dcbbf8b68\",\"slug\":\"bauke-vermaas\",\"stories\":[{\"id\":\"58188967-4732-4f00-9f62-1e61967a062c\",\"slug\":\"bauke-vermaas-bauke-vermaas\",\"title\":\"Bauke Vermaas\",\"type\":\"bio\",\"intro\":\"Bauke Vermaas (1979) schrijft als natuurkundige persberichten en artikelen over wetenschap en stopt de rest van het leven in literatuur. Ze publiceerde poëzie en proza in Hollands Maandblad, Kluger Ha\",\"htmlContent\":\"

Bauke Vermaas (1979) schrijft als natuurkundige persberichten en artikelen over wetenschap en stopt de rest van het leven in literatuur. Ze publiceerde poëzie en proza in Hollands Maandblad, Kluger Hans en Liter en schrijft wielergedichten op instagram (@wielerpoezie). Ze werd in 2019 en 2021 genomineerd voor de Jan Hanlo Essayprijs Klein.

\",\"editionId\":null,\"__typename\":\"Story\"},{\"id\":\"7b2f2d12-a107-410b-a85f-e54dc79ecddb\",\"slug\":\"bauke-vermaas-alle-tijd\",\"title\":\"Alle tijd\",\"type\":\"story\",\"intro\":\"Tien jaar geleden kwam mijn vader plotseling met een oldtimer thuis.\",\"htmlContent\":\"

1.

‘Een oldtimer?’ Ik neem een hap van mijn oliebol.

Mijn moeder slaat een folder open en schuift hem over tafel voordat ze zelf ook een hap neemt. Hier wordt niet met volle mond gepraat.

In de brochure staan sfeervolle foto’s van een ouderwetse auto in zilver en zwart met details van glimmend chroom. Tien jaar geleden kwam mijn vader plotseling met een oldtimer thuis, een groene met net zoveel chroom als op deze foto’s. Het bleek een droom waar hij al jaren voor spaarde. Ik had auto’s altijd alleen gezien als vervoermiddelen, waarbij functionaliteit boven uiterlijk ging, maar toen ik mijn vaders aankoop destijds zag, begreep ik het meteen. Hij had ook niet veel met auto’s, maar wel met oud en goed onderhouden. Dat hadden we gemeen. Sindsdien had ik bij elk bezoek aan mijn ouders gezorgd dat ik iets te doen had in de schuur – de aardappels ophalen, een geleende hamer terugbrengen, een bal pakken voor de kinderen, of een harkje om wat onkruid te wieden – en dan liep ik altijd even een rondje om de auto.

Vandaag heb ik niets in de schuur te zoeken, want die staat sinds een paar weken leeg. De mededeling dat ze een oldtimer hebben uitgezocht hangt nog onbegrepen boven de tafel. Vermoedelijk ligt het antwoord voor mij, maar ik durf de glossy pagina’s niet aan te raken met mijn vette handen. Net op tijd zie ik de bloemstukken.

‘Ik wist niet dat er van zulke auto’s ook oldtimers waren.’ Zo onopvallend mogelijk veeg ik een hand langs mijn broek voor ik een bladzijde omsla. ‘Vroeger gingen de mensen natuurlijk ook dood.’

Mijn vader schuift zijn bordje naar mij. Het hapert met zijn bewegingen mee en er stuiven wolkjes poedersuiker op de tafel. Zijn maag verdraagt zulk vet voedsel niet, maar het zou raar zijn om alleen voor mijn moeder een oliebol mee te nemen. Alsof hij er al niet meer is.

‘Ik heb ook broodjes uitgezocht.’ Mijn vader houdt een soort menukaart omhoog met bibberige cirkels erop. Ik hoef eigenlijk niet meer, maar neem toch een hap van zijn oliebol. ‘Ik heb er zelf niets meer aan, maar ik wil dat jullie fatsoenlijk te eten krijgen. Koffie met cake vind ik zo treurig. Oliebollen waren leuk geweest, maar daarvoor is het over een week of drie wel wat te laat.’

‘Drie weken? Maar u bent nog niet dood!’ zeg ik met volle mond.

‘Daar wilden we het dus met je over hebben,’ zegt mijn moeder.

2.

Ik stop mijn kind in en ga op het smalle bed zitten. Ik pas er maar net naast, want hij is eigenlijk al te groot voor het juniorbed. We hebben al twee maanden een groter exemplaar in huis, maar ik zie op tegen het gehannes met schroeven en planken, het opnieuw inrichten van zijn kamertje, misschien nog een muur schilderen. Ik woel door zijn haren.

‘Vond je het een fijne dag?’

Zijn ogen glimmen. Ik kan bijna zien hoe hij achter dat blauw de hoogtepunten van zijn verjaardag nog eens beleeft. De cadeautjes in het grote bed, de zelfgemaakte traktatie voor de klas, de taart versierd met legopoppetjes van chocola. Als zijn mondhoeken naar boven krullen, weet ik dat hij bij mijn moeder is en bij de graafmachine van lego waar hij niet op had durven hopen.

‘Het was bijna mijn beste verjaardag ooit,’ zegt hij met een zucht. ‘Jammer dat oma maar zo kort kon blijven.’

‘Dat was jammer, hè? Maar ze kon opa niet te lang alleen laten. Je weet toch dat hij echt heel erg ziek is?’

‘Ja, tuurlijk. En als je heel erg ziek bent, kun je niet zomaar naar mijn verjaardag komen. Met jouw verjaardag was opa nog niet ziek, hè?’

‘Hij was wel ziek, maar nog niet zo erg.’

‘Toen was het ook maar oktober. En met de verjaardag van papa? In juli.’

‘Toen waren opa en oma een weekendje weg.’

Hij noemt achteruit door het jaar alle verjaardagen van familieleden op tot hij weer bij zijn eigen verjaardag is. Dan fronst hij. ‘Hoe oud is opa eigenlijk?’

‘Opa is tweeënzestig.’

‘Denk jij dat opa nog drieënzestig wordt?’

Ik denk aan het kruisje in mijn agenda en slik. ‘Nee lieverd, dat denk ik niet.’

3.

Ik heb mijn auto achter het huis geparkeerd en kijk even om me heen voordat ik uitstap. Omdat mijn vader ook zijn dagelijkse auto heeft verkocht, is er voldoende ruimte om te keren als ik vanmiddag weer vertrek. Ik hoef de krappe bocht langs de serre niet achteruit te nemen, terwijl hij mijn manoeuvres volgt vanachter het glas. Hij zal me niet nakijken als ik wegrijd.

De extra ruimte maakt het huis van buiten nu al anders, maar binnen is alles nog stuitend gewoon. Mijn moeder reddert met een doekje bij het aanrecht. Mijn vader zit aan de keukentafel, gebogen over de dagelijkse cryptopuzzel in de krant, alsof het een gewone dag is. Als je niet veel meer kunt, is het afkrijgen van een krantenpuzzel voldoende doel voor één dag.

Ik doe mijn best op een aanraking die stevig genoeg is voor vandaag en licht genoeg om mijn vader geen pijn te doen. Hij buigt zijn grimas net te laat om naar een vragende blik.

‘Elf horizontaal,’ zegt hij. ‘Steeds zonder haast de kluts kwijt zijn. Het is een zin, denk ik, een uitdrukking misschien. Vier, vier, drie, twee, zes, zes.’

‘De kluts kwijt.’ Ik weet niet waar ik die kluts zo gauw zou moeten vinden of waarom hij nog van belang zou zijn. Vandaag staat al een paar weken in mijn agenda gemarkeerd met een klein kruisje.

Mijn vader richt zich weer op de krant. Ik kijk mijn moeder vragend aan.

‘Ach, we hebben al zoveel gepraat,’ zegt ze. ‘Alles is wel gezegd.’ Ze geeft me vier koffiekopjes en gaat me voor naar de eetkamer. Zelf draagt ze de kan en een schaal met moorkoppen, mijn vaders lievelingsgebak.

Terwijl ik de kopjes vul en er een moorkop naast zet, haalt zij mijn vader uit de keuken. Het gaat zo moeizaam en traag dat ik me afvraag waarom we daar niet konden zitten. Ze zijn er bijna als de stilte doorbroken wordt door knerpend grind. Een onbekende auto rijdt tot naast het huis, aarzelt en raast met veel geronk weer achteruit, om bij de voordeur tot stilstand te komen. Net voordat de vraag mijn mond uit is, pers ik mijn lippen op elkaar. Natuurlijk, dat vierde kopje.

Hij slaat de koffie af, want er zijn voorbereidingen te treffen in de achterkamer. Wij draaien in stilte met onze kopjes, kijken van de klok naar de opgeblazen soezen en weer terug. Ik eet heel langzaam van mijn moorkop, maar proef er nauwelijks iets van. Mijn vader prikt de zijne in stukjes, eet met moeite een paar kleine happen.

Mijn moeder helpt mijn vader opstaan. Haar handen blijven even in het luchtledige hangen als ze hem aan de arts heeft overgedragen. Met een zucht zakt ze op de stoel waar hij net zat en begint zonder op te kijken aan zijn verminkte moorkop.

Achter haar schuifelt mijn vader aan de arm van de dokter naar het bed in de achterkamer.

Ze lopen langzaam, alsof ze alle tijd van de wereld hebben.

\",\"editionId\":\"cfcfa7b5-5f33-4ca3-86de-4abc87d7c8e3\",\"__typename\":\"Story\"},{\"id\":\"ae76e68a-052a-4f06-b283-fc3e1f650ac1\",\"slug\":\"bauke-vermaas-waarkalenders\",\"title\":\"Waarkalenders\",\"type\":\"story\",\"intro\":\"met een vroeger vriendje werd ik het over grenzen maar niet eens\",\"htmlContent\":\"

met een vroeger vriendje werd ik het over grenzen maar niet eens
ik heb van hem alleen het woord bewaard dat hij als kind bedacht

voor de tranen op het autoraam als je in de regen rijdt
waarkalenders denk ik elke keer nog als ik veilig achter autoruiten

zie hoe buiten het water zich een weg zoekt over het glas hoe
druppels alles wazig maken terwijl ik droog blijf en onaangeraakt

vandaag denk ik aan kalenders waar alweer een kruis op moet
omdat een wereldleider niet aan grenzen doet, niet om waarheid

of om mensen maalt - het stormt en jaagt en wij zitten veilig achter glas
en zien de wereld buiten huilen, zien hoe druppels over ruiten vluchten

stromen hopen zich op in de hoeken, wachten tot iemand het raam
opendoet, een hand uitsteekt naar wie een plek zoekt om te schuilen

\",\"editionId\":\"950ebbc9-54be-4731-a344-98132ab60419\",\"__typename\":\"Story\"},{\"id\":\"64e8470d-6e1d-4c10-a0a1-463e4d62e82a\",\"slug\":\"bauke-vermaas-vel\",\"title\":\"Vel\",\"type\":\"story\",\"intro\":\"Ik ga op reis. De man die het autoportier voor me openhoudt, kijkt vriendelijk. \",\"htmlContent\":\"

Ik ga op reis. De man die het autoportier voor me openhoudt, kijkt vriendelijk. Leuke man. Zou hij de chauffeur zijn? Het kraakt een beetje in mijn rechterknie, als ik instap. De auto is laag. Zo’n lage auto heb ik nog nooit gezien, maar dat geeft niet want de autostoel zit fijn. De autodeur sluit vanzelf. Even sluit ik mijn ogen en wiebel over het leer van de bekleding. Mijn rok ritselt tussen het leer en de huid van mijn billen.

Op reis ga ik. Naar Ove. Ik houd van leren autostoelen omdat ze voelen als de handen van mijn lief. Ik heb zijn handen al lang niet meer gevoeld, maar hij stuurt me elke maand een brief op blauw papieren velletjes. Soms is de helft van zo’n velletje nog leeg. Als er geen pennenstreken in gedrukt zijn, is het papier zo lekker glad. Net zo glad en zo zacht als zijn handen, als het leer. Wat prettig dat ik op reis ga in een auto met zulke aangename stoelen. Dan voelt het alsof ik er al bijna ben.

Een autodeur valt dicht en kijk, nu zit die vriendelijke meneer naast mij en steekt de sleutel in het contact. Daadkrachtig. Hij weet ongetwijfeld de weg en dat is prettig want het is een lange reis. Denk ik. Noorwegen is ver. Denk ik.

Ik bekijk de man van opzij. Gut, wat een leuke man is het eigenlijk. Oud, maar leuk, echt erg leuk. Ik buig een beetje naar hem toe. Hij heeft een fijne geur. Hij kijkt opzij en lacht. Zo lief dat ik ervan moet blozen. Ik houd eigenlijk niet van oude mensen, maar deze meneer voelt fijn om naast te zitten. Als ik niet op weg was naar Ove, zou ik met hem willen flirten. Ik sla mijn hand voor mijn mond om die gedachte. Tilly toch!

Een giechel blijft verstopt achter mijn hand. De leuke man kijkt naar de weg voor ons, dus ik kan hem gerust wat beter gadeslaan. Zijn grijze haren, de vlekjes op zijn slapen en het zachte vel in zijn nek. De losse huid van oude mensen. Ook op zijn handen op het stuur zitten van die vlekjes en ook daar zit het vel te ruim.

Zou het zacht zijn? Zou hij het erg vinden als ik zijn hand aanraak? Ik leg mijn hand voorzichtig op de zijne op het stuur. Zacht. Vreemd, dat ik me zo vlinderachtig voel bij deze man. De huid op zijn hand is zacht, maar hij is toch veel te oud voor mij. Bovendien ben ik op reis. Naar Ove. Ik reis in een vreemd vertrouwde auto naar het land van mijn lief en al zijn brieven heb ik bij me, zodat –

‘Mijn koffer!’ Ik knijp hard in de hand van de leuke man. De auto slingert en ik val tegen hem aan. ‘Meneer, mijn koffer. Ik ga op reis.’

‘Maak je geen zorgen, Tilly. We hebben alles meegenomen wat je nodig hebt.’ De leuke man houdt zijn blik strak op de weg gericht. Zijn stem is lief, maar stelt me niet helemaal gerust. Ik heb niet veel nodig, want ik ben op reis naar Ove. Ik hoef alleen mijn koffer met zijn brieven, met de velletjes blauw papier die zacht voelen als zijn huid.

De koffer ligt waarschijnlijk ergens anders in de auto. Ik ken deze auto niet, maar vaak hebben auto’s nog een vak om spullen in te stoppen. Op een plaats waar je niet kunt zitten. Ik open het portier, maar voor ik kan uitstappen, word ik naar voren geslingerd. Een scherpe band steekt in mijn buik.

‘Tilly! Wat doe je?’ Nu klinkt de leuke man niet meer zo vriendelijk.

‘Mijn koffer.’

‘Doe die deur dicht.’ De man reikt over mij heen en doet het zelf. De buitengeluiden klinken meteen zachter. Ik wacht tot hij zal uitstappen om te kijken waar mijn koffer is, maar de leuke man drukt bozig op knopjes, zegt dan ‘Zo!’ en start de auto weer.

‘Mijn koffer,’ zeg ik nog maar een keer. ‘Want ik ga op reis.’

‘Je koffer ligt achterin,’ zegt de man kortaf, en dan zachter: ‘Je liet me schrikken, meisje.’ Hij aait over mijn wang en kijkt weer lief, maar daar probeer ik niet te veel aan te denken. Want ik ben op reis. Naar Ove. Met een leuke man.

Met deze leuke, oude meneer aan het stuur ga ik op reis. Wat een geluk dat ik zo’n genoeglijke chauffeur heb getroffen voor zo’n lange reis. Hij ruikt lekker en hij kijkt lief en hij heeft zelfs gedacht aan mijn koffer. Ik duw mijn billen nog wat dieper in het zachte leer en sluit mijn ogen. Eventjes.

Ik word wakker van beweging. Of nee, ik word wakker van een beweging die ophoudt. Ik zit in een vreemde auto, maar de stoel voelt vertrouwd. Zacht. Ik beweeg heen en weer over het zachte leer. Vel op ritselstof op vel. Wat een fijne stoel. Dan weet ik het weer. Ik zit in een auto, want ik ben op reis. Naar Ove.

Het gekke is alleen dat de auto niet meer rijdt. Ik kijk om me heen. Buiten de auto herken ik niets, maar dat is logisch want ik ben op reis. Naast mij zit een oudere heer met zijn handen op het stuur. Waar komt die ineens vandaan? Hij zal de chauffeur wel zijn. Een erg leuke chauffeur, maar dat mag ik niet denken natuurlijk. Ik ben op reis. Naar Ove. Ik moet glimlachen als ik aan Ove denk. De leuke man glimlacht terug.

Lief. Hij lacht lief, maar ook een beetje droevig. De rimpels rond zijn ogen wijzen naar beneden.

‘Zijn we er?’

De man knikt en slikt en aait over mijn wang, laat zijn hand zelfs daar liggen. Ongemanierd misschien, maar ik zeg er niets van omdat hij zo verdrietig kijkt. Het is eigenlijk treurig, zo’n oude man die zomaar de huid aanraakt van een meisje dat hij niet eens kent. Nu ja, ik heb ook een poosje gesoesd. Misschien zat hij al langer naast me en heeft hij daardoor het gevoel dat hij me goed kent. Je hoort dat vaker, dat oudere mensen een beetje in de war raken. En het is geen onplezierige man om te zien. Nee, hij is zelfs erg aangenaam om te zien. Een erg leuke man. De huid van zijn hand op mijn wang voelt zacht. Jammer dat ik deze leukerd pas opmerk nu we er al zijn.

We zijn er, maar we blijven kennelijk nog even in de auto zitten. Ineens moet ik een beetje giechelen, omdat ik me voorstel hoe zacht de huid van deze man zou voelen. De huid op de rest van zijn lichaam. Hoe de man er zonder kleren uit zou zien. Zou hij net zo’n lang ding hebben als Ove? Zou het gerimpeld zijn? Ove’s ding is nooit gerimpeld, altijd groot en glad en stevig, maar deze man is oud. Het vel om zijn handen zit los, dus misschien is het vel om zijn ding ook gerimpeld.

‘Kom.’ De man duwt me omhoog. Ik had het niet gemerkt, maar terwijl ik over zijn ding fantaseerde, moet ik me naar hem toe hebben gebogen. Mijn hand ligt op zijn broek. Foei, Tilly toch. Schielijk trek ik mijn hand weg. Ongehoord, dat ik vlinders in mijn buik krijg. Van een onbekende man nog wel. Een leuke man, een zachte man, maar oud. En onbekend.

Ik schud mijn hoofd, want ik wil deze leuke man uit mijn hoofd. Ik ben op reis. Naar Ove. We zijn er zelfs al. En de man is trouwens ineens weg. Waarschijnlijk haalt hij mijn koffer uit de auto.

Ik trek aan de hendel om het portier te openen. Het lukt niet. Het lipje beweegt mee, maar de deur blijft dicht. Ik trek eraan. Ik duw het naar voren zo ver ik kan. Zo hard als ik kan. Er krakt iets en ik heb een stuk plastic in mijn hand. Dan gaat de deur ineens toch open.

‘Tilly, wat heb je nu gedaan?’

‘Heeft u mijn koffer?’

‘Je koffer.’ De man zucht, pakt mijn hand en helpt me uit de auto. ‘Straks. We gaan eerst naar binnen om te vertellen dat je er bent.’

Ik kijk achterom. Ik moet onthouden hoe de auto eruitziet en waar hij staat. En ik moet de chauffeur in de gaten houden. Het is een leuke man en hij heeft ervoor gezorgd dat ik veilig ben aangekomen. Dat is erg lief, maar ik wil niet dat hij straks weer wegrijdt. Met mijn koffer.

De man die mij naar Ove heeft gereden, heeft een grote sporttas om zijn schouder geslagen. Hij geeft me een arm. Ik vind het gek om arm in arm met een vreemde te lopen, maar ik ben moe van de reis en het is een leuke man en zijn arm is zacht, dus ik laat het gebeuren. Als ik naar hem opkijk, lacht hij lief en geeft me zelfs een kus. ‘Kom mee, meisje.’

We lopen door een schuifdeur en wachten in een waaierige gang tot de deur achter ons dicht is en een volgende schuifdeur zich opent. Achter de deur staat een mevrouw in een korte, witte jurk, met haar armen wijd. Haar blote onderarmen zitten vol met wratten en de huid van haar handen ziet er ruw uit.

‘Welkom mevrouw van Boven.’

Ze kijkt vriendelijk, maar ik kijk niet terug. Door dat ge-mevrouw voel ik me ouder dan ik ben, haast zo oud als die leuke meneer met wie ik arm in arm loop. Ik ken hem geloof ik niet, maar hij ziet er tenminste lief uit. Ik kruip een beetje dichter tegen hem aan en streel het vel op zijn oude handen. Zou die witte vrouw familie van Ove zijn? Onmogelijk, met zo’n huid. Waar is Ove eigenlijk?

Dan verman ik me. Als je op reis bent moet je je doel in de gaten houden, want voor je het weet ben je verdwaald of word je afgeleid door een witte vrouw met een pokdalige huid.

Ik ben eigenlijk niet meer op reis, want ik ben er. Dat zei iemand zonet nog. Volgens mij die leuke man aan mijn arm. Ik heb mijn doel bereikt. Ik ben er.

‘Ik kom voor Ove.’ Ik kijk de vrouw zo streng mogelijk aan. ‘Zeg hem dat ik er ben, dan haalt deze meneer ondertussen mijn koffer.’

\",\"editionId\":\"ad612996-b1bb-4494-83c1-d45017863cb1\",\"__typename\":\"Story\"}],\"products\":[],\"__typename\":\"Author\"}}}}",["P",46]]