papieren helden

Ik heb een goede band met mijn vader. Hij heeft me nooit geslagen. En ik geraak gehecht aan mensen die me geen pijn doen. Hun blijf ik over het algemeen langer trouw, en ik kan des te meer genieten van hun gezelschap. Maar algemene grondstellingen hebben gewoonlijk uitzonderingen om ze toch te doen kloppen. In mijn leven is dat niet anders. Zo had ik een vriendin die me vernederde, en ondanks deze gemene gewoonte, die ik verdoofd door verliefdheid op mijn beurt ook gewoon was geworden, ben ik haar altijd graag blijven zien. Dat komt doordat ik elke dag opnieuw werd gedwongen om haar gunst te winnen. Dat hield de dingen spannend. Ik mocht haar hand niet vasthouden in het openbaar, bijvoorbeeld, en we moesten alles tussen ons jarenlang geheim houden voor anderen. Ik herinner me nog goed dat toen ik terugkeerde van een lange reis naar Japan, ik erachter kwam dat ze het bed had gedeeld met mijn beste vriend. Dat heb ik hun vergeven omdat ik ze beiden nog altijd graag zie. Maar het is niet meer mijn vriendin, en ook niet meer mijn beste vriend.

Ik heb een goede band met mijn moeder. Eerst wist ik niet zeker of ik haar wel graag zag, maar ondertussen ben ik erachter gekomen dat ik haar bewonder. Ze heeft niemand nodig. Ook mij niet. Dat is bij mijn vader heel anders. Mijn moeder heeft me twee keer geslagen. Een eerste keer toen ik op de koffietafel van mijn overgrootmoeder het podium van de parochiezaal was beklommen en mijn broek had laten zakken naar de rouwende menigte. Ik was toen een paar blote billen van zeven jaar oud. Een tweede keer was toen ik in de jbc van Houthalen ben beginnen schreeuwen omdat ik niet vond dat ik een nieuwe broek nodig had. Eens ik dik tegen mijn goesting het pashokje was binnengewerkt met een khaki en een jeans had ik me uitgekleed en was ik beginnen huilen. Ik wou geen broeken meer aandoen die dag, ook niet die van mezelf. Het moet gênant zijn geweest voor mijn moeder.

Beide keren dat men me de pedagogische tik toediende waren volkomen terecht, als je erop terugkijkt. Maar leg dat maar eens uit aan een koppig kind dat denkt dat hij later de meest beroemde schrijver van de wereld gaat worden.

Mijn moeder vertelde mij na drie glazen wijn dat ik in de supermarkt van de Delhaize Hollands Veld in Hasselt regelmatig mijn naam liet afroepen, alsof ik een vermist kind was dat zijn ouders niet meer vond. Na een tijdje winkelen was ik het meestal beu en glipte ik weg om me te verstoppen. Ik vond het leuk om mijn moeder bang te maken. Ik vond het leuk dat ze me in een paniek moest komen zoeken. Op die manier voelde ik dat ze van me hield. Meer dan één keer heb ik me aan de balie van de Delhaize gemeld; smelterig vertelde ik dan dat ik mijn mama kwijt was. De zorgzame types tussen de kassiersters keken me dan vol hartstocht en medelijden aan. Soms deed ik zelfs alsof ik moest huilen, ik kon dat namelijk van kleins af aan op commando. Daar stond ik dan de toneelopvoering van mijn leven te geven terwijl een naïeve kassierster door de intercom schokkerig mijn naam afriep. Ik genoot ervan om mijn naam te horen op de intercom. Ik heb mijn ego ontdekt in de Delhaize Hollands Veld in Hasselt. Niet snel daarna kwam mijn moeder me met gejaagde tred ophalen. Ze speelde het spelletje mee, in ieder geval toch zeker na de derde keer. Ik herinner me dat ik telkens op haar doffe omhelzing afliep, in een sentimentele euforie die ik zo hard veinsde dat hij écht voor mij voelde.

Er waren zelfs keren in de supermarkt dat, als ik flink was geweest en tot het einde bij mijn moeder was gebleven tijdens het winkelen, dat ze dan zei: ‘We zijn klaar. Allez, ga maar naar de balie en doe maar alsof je me kwijt bent.’ Dat deed mijn moeder omdat ze wist hoe leuk ik het vond.

Als ik erover nadenk was ik een fantastisch kind. Maar ik weet niet zeker of ik mezelf de oorvijgen had uitgespaard die ik vaak verdiende. In dat opzicht lijk ik op mijn moeder. Maar ik lijk ook op mijn vader. Vooral op dinsdagen. En ook op donderdagen als ik me verdrietig maar creatief voel. Nu ik erover nadenk lijk ik alle dagen met een d op mijn vader, en als ik er dan weer eens verder over nadenk besef ik dat alle dagen van de week een d bevatten. Zelfs zaterdag en zondag. In dat opzicht lijk ik elke dag een beetje op mijn vader.